lilith drinkt al een jaar geen alcohol meer (en is niet van plan om te herbeginnen)

IMG_2489

Laat mij starten met een disclaimer: ik heb getwijfeld of ik deze post zou schrijven. Ik heb me afgevraagd waarom die twijfel er was. Ik schrijf over huilbaby’s en postnatale depressies. Ik heb het gehad over mijn strijd met eten en stoppen met roken. Maar om de een of andere reden vond ik het lastiger om het over alcohol te hebben. Op een dag had ik het er met Youri over, en dacht ik: alleen al daarom moet je erover schrijven, kind. Omdat het duidelijk iets is waar eens over geschreven moet worden. En waarom dan niet door jou?

2 september 2016. Toen ik de gin tonic die ik bij mensen thuis kreeg op mijn gemak had opgedronken wist ik het. Het is klaar. Omdat ik het er niet met bijzonder veel mensen over heb gehad op voorhand leek het vast een impulsieve beslissing. Maar heel de zomer voor die gin tonic dronk ik ook amper, op een uitspatting na die het vermoeden dat al lang in mij leefde bevestigde: ik kan niet matig drinken.

IMG_1776

Dit is hem. De laatste gin tonic.

Mijn verhaal is er gelukkig geen van drinken voor het ontbijt en ik ben ook blij dat ik hier geen dingen moet vertellen over betrapt zijn op dronken rijden of ander grensoverschrijdend gedrag. Tegelijk vind ik dat de hoeveelheid die je drinkt er eigenlijk minder toe doet dan je op het eerste zicht zou denken. Toen ik de eerste keer tegen Youri zei dat ik wilde stoppen met drinken snapte hij niet waarom. Zoveel dronk ik niet, vond hij, en een mens mocht zich af en toe toch eens laten gaan? Zelf dronk hij toen al zelden of nooit, en misschien maakte dat het contrast tussen ons wel groter op de avonden dat ik in de wijn vloog en hij op het gemak een gini of twee dronk. Ik heb heel vaak dezelfde reactie gekregen als ik tegen iemand in mijn omgeving zei dat ik wat minder wilde drinken. Dat er toch geen probleem was. Er lag ook geen rock bottom aan de basis, zoals ze dat noemen. Wel een artikel over alcohol en angsten.

Angst is een thema bij mij, daar heb ik eerder al over geschreven. Ik ben bang opgevoed. En alcohol was er al rond mijn veertiende, en wat bleek? Het was de gemakkelijkste en leukste manier om even een break te nemen van mijn angstige hoofd. Het ene moment kon ik dan nog wel denken dat niets ooit goed kwam, na vier pintjes kwam alles goed. En voelde ik me minder sociaal ambetant en was ik volgens mij ook nog eens veel grappiger en leuker. Win fucking win.

Ik heb hele periodes in mijn leven niks gedronken, maar het zal niet als een verrassing klinken dat in tijden waarin zowel mijn moeder als mijn schoonmoeder stierven, ik niet bijzonder vruchtbaar bleek te zijn, uiteindelijk toch een baby kreeg die maar niet stopte met krijsen, en er nog wat dingen minder smashing liepen, een glas wijn op het einde van de dag wel een bijzonder gemakkelijke vakantie weg uit mijn hoofd kon zijn. Net als in de periodes waarin ik verzoop in het werk en moederschap, en het altijd wel ergens wine-o-clock was. En ik het verdiend had, dat vooral.

IMG_5197Ik heb me er lang weinig vragen rond gesteld. Tot ik me wel vragen begon te stellen. Over het feit dat ik altijd meer dronk dan ik me op het begin van de avond had voorgenomen. Over de regeltjes die ik met mezelf afsprak: nooit in de week, wel in het weekend. Waarop ik op vrijdagnamiddag al op het gemak aan de aperitiefjes ging want TGIF. Aja.

Wat alcoholinname betreft had ik volgens de regels in de krant amper een probleem. Maar als je er zoveel energie in begint te steken door constant met jezelf in discussie te gaan over of je al dan niet een probleem hebt of zult krijgen, dan heb je volgens mij al een alcoholprobleem. Ik kon het na een tijd niet meer opbrengen. Het nadenken over al dan niet drinken. De twijfel over of het me wel deugd deed, met mijn baby van een paar maanden oud. Tijdens de zwangerschap van Flo had ik niet gedronken, en erna was ik stilletjes weer aan het herbeginnen, en hell, heb ik mezelf soms vervloekt als ik de avond ervoor was weggeweest en al rond zes uur werd gewekt door mijn twee bloedjes. Ik begon me ook vragen te stellen over hoe ik wilde dat zij mij zagen. Een moeder die om de zoveel tijd als een zombie in de zetel tegen een kater zat te vechten, of erger nog: een moeder die niet naar huis wilde omdat ze liever met de minuut zatter werd, ik bedacht me dat ik dat eigenlijk allemaal niet zo fijn vond.

Mijn zoon en ik delen een mocktail.

Mijn zoon en ik delen een mocktail.

Dus ben ik gestopt. Eigenlijk zonder veel moeite. Ik ben beter in helemaal niks dan in een beetje. Ik heb niet gedronken toen Trump president werd. Ik dronk geen druppel tijdens de feestdagen. Op mijn verjaardag dronk ik een limonade bij mijn eten. Ik ben al meerdere keren zwaar uit geweest op bruiswater. En ik ken ondertussen elke plek in Ieper waar ze lekkere mocktails of homemade icetea verkopen. Het loopt allemaal veel makkelijker en beter dan ik op voorhand kon vermoeden.

Na een jaar kan ik wel wat dingen vertellen:

  • alcohol maakte mij net depressief en angstig. Ik was al een tijd in therapie, en toen ik het artikel las dat zei dat alcohol angsten net in de hand kon werken, vond ik dat dat geen sense maakte. Keihard aan jezelf werken en dan elke week wat dingen in je lichaam gieten die dat weer teniet doen. Ik was die angsten zo beu dat ik het minstens eens zonder wilde proberen. Awel, na een jaar kan ik het u met zekerheid zeggen: bij mij blijkt het te kloppen. Ik ben emotioneel stabieler, en veel minder bang. Mijn angsten zijn nooit helemaal weg, maar ze zijn heel doenbaar geworden. En ja, ik ben nog soms heel erg moe, en ik voel me soms alleen in alles, en dan ween ik even heel hard en roep ik dingen die ik niet meen. Maar ik ga niet over tot het openen van een fles wijn, ik kruip niet in bed om daar slecht te slapen en ik word de dag erna niet wakker met het gevoel dat ik weer heb gefaald en het allemaal niet kan. Ik ga wandelen, of lopen, of schrijven, of iets eten met vriendinnen. Geloof me: dat scheelt, qua zelfbeeld.
  • niet drinken maakt mij productiever. Mijn leven zit bij momenten zo vol dat het eigenlijk een beetje belachelijk is om het moeilijker te maken door iets in mijn lichaam te gieten dat mij niet zoveel deugd doet. Ik las ergens dat iemand een kater vergeleek met “playing life in extra hard modus“. Hoe waar is dat? Laat ons eerlijk zijn: twee jonge kindjes, een job als zelfstandige, weinig uren waarin ik veel gedaan moet krijgen, dan is een kater echt geen cadeau.
  • ik ben fitter. Niet enkel in mijn hoofd. Mijn spijsvertering ligt minder vaak overhoop. Ik heb minder de neiging om vet te eten, wat ervoor heeft gezorgd dat ik ook een kilo of vier ben afgevallen die ik toeschrijf aan stoppen met drinken. Ik voel me fysiek gewoon beter.
  • ik amuseer me beter als ik niet drink. Ik weet het, dit klinkt als iets dat alleen iemand die zo ongezellig is om nooit nog alcohol te drinken zou zeggen om zichzelf te troosten. Ik mag doodvallen als het niet waar is: ik amuseer me nu beter als ik met vrienden afspreek. Hoe dat komt? Ik denk nooit meer na over of ik ga drinken en hoeveel. En of ik niet te veel aan het drinken ben. En waarom andere mensen zoveel trager drinken dan ik. En of het fout zou overkomen als ik al een nieuw glas wijn bestel. Niks van dat. Nog beter: ik blijf heel de avond fris en ad rem. Dat kon niet gezegd worden van mijn vroegere avondjes uit, toen ik vaak al na een glas of drie minder geconcentreerd was en na nog meer soms gewoon hele flarden miste. Ik ben er ondertussen behoorlijk zeker van dat ik veel leutiger gezelschap ben als ik niet drink dan als ik wel drink. En dat was eigenlijk het beste besef van het afgelopen jaar, want daar was ik bang voor: dat het allemaal minder leuk zou zijn zonder wijn. Totaal niet waar. Ik heb op mijn nuchtere avondjes bij momenten zo hard gelachen dat mensen zich afvroegen of ik niet te veel had gedronken. Neen jong. Gewoon high on life. En geen kater de dag erna.
  • ik mis het veel minder dan ik op voorhand dacht. De voordelen zijn te veelvuldig, denk ik. Ik denk er zo goed als niet meer over na. Dacht ik in de eerste weken nog dat mensen me er constant over zouden aanspreken, dan is dat nu helemaal voorbij. Mensen zijn vooral met zichzelf bezig. Heel soms kijkt iemand naar mijn fruitsapje en krijg ik de vraag waarom ik niet gewoon een glas cava meedrink. Dan zeg ik iets als: ik heb al meer dan genoeg gedronken in mijn leven. En dan is het meestal voorbij. Als mensen echt meer willen weten, dan vertel ik er over, maar ik ben geen anti-alcohol warrior geworden. Helemaal niet. Af en toe krijg ik de vraag wanneer ik weer ga herbeginnen, en als ik dan zeg: “ik hoop nooit”, dan wordt er al eens bezorgd gefronst, alsof ik plots veranderd ben in een non die nooit nog plezier in haar leven kan hebben. Maar het ding is: ik heb plezier. Ik ga nog uit, ik ga nog op restaurant, ik amuseer me minstens even hard. En ik voel me beter en gezonder. Als het van mij afhangt, dan herbegin ik niet meer. En neen, dat is niet altijd makkelijk. Dat is bij elk etentje of aperitief weer beslissen om voor fruitsap of een watertje te gaan in plaats van voor de cava of wijn die van mij wordt verwacht, maar ik vind dat het het waard is. Ik ben blij met hoe dingen zijn gelopen, en als ik me al iets beklaag, dan is het dat ik niet eerder ben gestopt. Ik heb nog nooit gedacht: “damn, ik wou dat ik gisteren toch alcohol had gedronken“. Wat niet wil zeggen dat ik vind dat de rest van de wereld ook moet stoppen, verre van. Er zijn veel mensen die heel verantwoordelijk met alcohol kunnen omgaan. Maar ik was geen van hen.

Wil je graag meer lezen?

Ik had veel aan deze boeken:

This Naked Mind van Annie Grace was geweldig om te snappen hoe alcohol werkt en vooral: hoe alcohol niet werkt. Wat Stoppen met roken van Allen Carr was toen ik daarmee stopte was This Naked Mind nu. Zeer zeer boeiend en motiverend.

Blackout van Sarah Hepola. Grappig, herkenbaar, confronterend, en heerlijk geschreven.

IMG_0018

Lien Braeckevelt heeft as we speak een nieuw boek uit, dat “30 dagen zonder alcohol” heet. Het staat vol getuigenissen, tips en recepten om er eens dertig dagen voor te gaan. Misschien een ideaal geschenk voor mensen die eens een testje met zichzelf willen doen.

Hoe ik weet hoe lang ik gestopt ben? Daar heb ik een app voor, natuurlijk. En zo heb ik wel meer hulpmiddeltjes om het makkelijker te maken.

Nog een disclaimer: ik weet dat diegenen die het vaakst geneigd zijn om op dit soort posts te reageren doorgaans de mensen zijn die zelden of nooit alcohol drinken. Dat lijkt een constante, mensen die posten dat ze niet snappen wat er zo moeilijk is aan geen alcohol drinken. Dat soort reacties zorgt er vaak voor dat mensen die het wel snappen niet durven reageren. Ik vind dat altijd jammer. Alsof je tegen iemand met een depressie zegt “ik ben altijd vrolijk, ik snap niet waar jij zo’n drama rond maakt”. Dat helpt niet. Compassie helpt, je proberen in te beelden hoe dingen er voor iemand anders uitzien ook. Oordelen of zeggen dat jij het helemaal anders zou aanpakken is soms behoorlijk kwetsend bij gevoelige thema’s als verslaving en afhankelijkheid. Tegelijk snap ik de frustratie van mensen die nooit drinken en daar in onze maatschappij op worden aangesproken ondertussen ook. Deze blogpost heb ik vooral geschreven voor iedereen die mij de laatste maanden heeft opgebiecht ook te twijfelen en te sukkelen. Ik hoop dat iemand uit die doorgaans stillere groep er iets aan heeft. 

Reacties

    1. Bij Depot Ieper hebben ze hele lekkere, Mimi’s ook, en Ariane heeft leuke limonades die ze als cocktails vermommen. :)

      Maar de allerlekkerste van heel Ieper is wat mij betreft de Gunner bij ’t Appel op de markt. Serieus. <3

  1. Leuke (en lekkere) alternatieven zoek ik ook! En ik blijf wel hopen op een mentaliteitsverandering, zodat je gewoon kan kiezen wat je doet (en dus niet hoeft te verantwoorden dat je iets drinkt, of dat je niets drinkt). Ik ben ondertussen megafan van een goeie virgin mojito! Hmmmm! (Ik ben van heel dichtbij opgegroeid met een alcoholicus, dus ik ga het altijd moeilijk hebben met dat goedje, jammer genoeg ook soms bij mensen met ‘matig gebruik’ – Well hello therapie! Mijn leven neemt een andere wending :). ) – ik vind het eigenlijk wel ongelooflijk dat het zo’n effect heeft bij jou. Ik schrik daar eerlijk gezegd wel van. Maar ook blij voor je! (Ik hoef ook geen boek, ik ga wel eentje kopen om Lien te steunen :))

  2. Ellen

    Dag Lilith
    Zoals ik gisteren al enthousiast reageerde, ben ik dol op je schijfsels/blog. Een boek voor op de lang uitgestelde vakantie zou dan ook meer dan welkom zijn. Eindelijk… binnenkort!
    Maar om het even wie hem wint, zal er plezier aan beleven. Dus aan jou om te kiezen!
    Een lotje sla ik echter zeker niet af!
    Santé ;-)
    Groetjes, Ellen

  3. Lololo

    Blij dat je deze post schreef! Ik drink wel alcohol, ( een keer per maand of zo, en vraag me dan altijd nadien af waarom😄) maar invloed van alcohol op ons leven wordt zooo onderschat! In naam van de (westerse!!!) samenleving: bedankt!

  4. Stefanie

    Herkenbaar .. Ik deed begin dit jaar mee aan tournee minerale .. op zich geen opgave geweest, veel deugd van gehad zelfs!, maar nadien terug wijntje hier, wijntje daar .. Misschien moet ik mij ook op de mocktails gooien :)

  5. Ik herken je verhaal compleet. Toen ik zwanger was, heb ik alcohol geen seconde gemist, maar zodra ik was bevallen, kreeg ik sterke drank en wijn cadeau. Als we een terras op loopafstand pakken, is het toch vaak sociaal gezien meer geaccepteerd als je wijn drinkt en dan heb ik het niet over al die keren dat mensen speciaal zoete witte wijn in huis hebben gehaald voor mij, terwijl ik, voor ik mijn man leerde kennen, echt bijna nooit dronk.

    Op dit moment geef ik als excuus om niet te drinken dat er altijd iemand van ons twee nuchter moet zijn, mocht er iets zijn met ons zoontje en hij direct naar het ziekenhuis zou moeten (hoi irrationele angsten). Dit is blijkbaar wel een sociaal geaccepteerd antwoord, maar in mijn hoofd zorgt deze reden alleen maar voor paniek en niet voor een plezierige avond.

    Kortom: herkenbare post en ik zou graag een boek willen winnen (ik woon wel in Nederland, weet niet of dat een probleem is).

  6. ‘k Denk van mezelf op het eerste zicht dat ik iemand ben die onder je laatste disclaimer valt. ‘k was mijn eigen gedrag aan ’t overlopen terwijl ik dit las. ‘k zal dus niet mijn eigen analyse posten hier, maar wel dat ik een post zoals deze goed vind. Het is goed dat je ons tot nadenken zet. Het is een thema waar iedereen af en toe eens mag zijn eigen gedrag analyseren, of je nu voorheen al aan het twijfelen was of niet. We staan soms niet (eerlijk) stil bij ons eigen gedrag en bij een product als alcohol moet dat wel degelijk.

    Ook al ben ik niet gestopt met alcohol drinken, alle respect voor mensen die die keuze wel bewust maken! Ik snap niet dat daar soms commentaar op gegeven wordt.

    het boek mag door iemand anders gewonnen worden

  7. Elke

    Geen boek en 2 de disclaimer. Want ik lust geen alcohol, maar ik zou het heel af en toe wel eens graag lusten. Zo’n glaasje wijn met twee of een glaasje champagne bijvoorbeeld. En ik vind het op feesten toch soms minder gezellig als ik weer de enige Bob ben… Of hoe ik na 34 jaar toch ook (beperkte) nadelen aan niet dringen ondervind, zelfs met mensen kortbij die naar de andere kant zijn doorgeslagen…

  8. Karen

    Goeie tip, niet beginnen met ‘het is toch niet zo moeilijk om te stoppen’. Dus bij deze een constructievere oproep: kunnen we de niet-alcohol even standaard beginnen vinden als de alcohol versie op, ik zeg maar, recepties en feestjes? Niet ‘welkom hier is de cava en de wijn en oh ja als je dat echt niet wil, kan je ergens in een hoekje goedkope fruitsap vinden’. Maar evenwaardige alternatieven van elkaar?

  9. sigrid

    eigenlijk heb ik er nooit zo diep over nagedacht, over alcohol drinken. meestal ben ik ook een alles-of-niets type persoon, vooral met dingen als chocola of snoep of chips. maar met alcohol weet ik het niet zo goed, ik beloon me er soms mee, wat al redelijk verkeerd is lijkt me, net zoals belonen met eten niet zo verstandig is.
    ja, ik wil wel een boek graag.

  10. Eddy

    Lijkt mij een boek die ik graag ééns wil lezen. Ook gestopt met roken door het lezen van een boek .

  11. Laura

    Goed voor jou! Zelf geniet ik gewoon van een lekker wijntje of een cocktail in de zomer, en aangezien ik nooit teveel drink of te maken heb gehad met de gevolgen die jij schrijft denk ik er niet echt over om niet meer te drinken. Ik vind het wel heel knap dat je die beslissing hebt genomen! Jij bent ook heel sterk in zelf-analyses, en je neemt op basis daarvan goede acties, chapeau! Ook fijn dat je niet met het vingertje wijst, altijd leuk aan jouw Posts 😉

  12. Ilse

    Ik ben 38 en nog nooit zat geweest omdat ik nooit drink en dat nooit gedaan heb. Ik heb absoluut niets tegen mensen die wél drinken, maakt mij niet uit, maar als niet-drinker haal ik ze er zo uit (en het is de meerderheid hoor): mensen die denken dat ze fijner en gezelliger zijn als ze bier of wijn voor hun neus hebben staan. Ik vind het erg dat een groot deel van de mannen makkelijker communiceert met wat bier in hun lijf en schaam me soms voor vriendinnen die beginnen flirten met eender wie na hun witte wijntjes. Terwijl ik ze natuurlijk heel graag zie, maar alcohol maakt zelden mooier. Enfin, nogmaals, ieder doet wat hij of zij wil en blij voor jou dat het je goed doet.

  13. Ik ben zo eentje die dus niet in aanmerking komt voor dit soort posts. Ik drink (vrijwel) niet. Ik lust het gek genoeg niet. Dan is het niet zo moeilijk natuurlijk… Alleen, ik wou dikwijls dat ik het wel deed. Gewoon. Voor alle commentaar. Ik heb vaak het gevoel dat ik als het sukkeltje bekeken wordt. Die drinkt niet… wat een saai mens. Het zelfde probleem stelt zich met desserts. Ik lust vrijwel niks van dat soort dingen. Zeker geen zoetigheden. Nochtans ben ik wel een ‘goeie eter’ voor wat betreft alle gangen voor het dessert. Maar als je past voor alcohol én dessert… dan scheelt er iets met u. Blijkbaar. Als ge dan ook nog eens mager zijt, dan weet ge al wel wat er zogenaamd scheelt?
    Los van mijn perikelen, ik vind uw tekst heel schoon. Vooral uw conclusie. In the end is dat waar het om draait hé? Hoe gij u er bij voelt? Geniet van de mocktails en de home maid ice tea’s. Op dat vlak, heeft Vlaanderen echt nog werk vind ik! :)

    1. Daar kan ik me iets bij inbeelden, hoe gek, dat mensen altijd meningen willen geven over wat anderen eten en drinken en wat dat over hen zegt. En inderdaad, het begint te beteren, met die alcoholvrije alternatieven, maar ik ben ook al een paar keer verrast door een mierzoete alcoholvrije pisang als aperitiefoptie van het huis. Brrr.

  14. Ik vind dit enorm herkenbaar .. ik ben om te beginnen ook een alles of nikser. Hoe ouder ik werd, hoe meer alcohol een ‘alles’ werd en ik nooit genoeg leek te hebben. Ik heb ook geen probleem en het is niet zo erg dat ik in den duik ga drinken of whatsoever maar als je met jezelf moet afspreken om tijdens de week niets te drinken, dan heb je er misschien toch één(tje?). Ik ben net begonnen aan een #100dagenzonderalcohol (https://blahblahblah.be/2017/08/27/19-tourneeminerale-100-dagen-zonder-alcohol) waarin ik trouwens al verwijs naar de feestdagen .. en ik weet nu al ergens dat dat moeilijker zal gaan dan toen ik 6 jaar geleden stopte met roken. En dat zegt al genoeg.
    Dus, ja, ik ben best wel benieuwd naar het boek en de overige boeken leg ik ook op de te lezen stapel!

  15. Benedicte

    Ik zou er waarschijnlijk (nee, zeker!) ook deugd van hebben, van een alcoholvrije kuur. Maar ik probeer al op zoveel te letten (geen suiker, genoeg fruit&groenten, minder boterhammen, gaan sporten, minder vlees, …) dat deze er soms bij inschiet. Misschien helpt het boek mij wel?

  16. dat stelt nu eens echt nooit teleur zie, als gij zo’n dingen schrijft. ik stel dat bij mezelf ook vast, dat ik uitkijk naar een avond, maar dan soms meer naar het idee van ha we gaan een gt drinken en dan staat ons hoofd weer eventjes stil. lijkt me ook erg menselijk. ik heb geen oordeel over de goesting om roesmiddelen te gebruiken, het is zo oud als de mensheid dat die dingen ergens een plek hebben in het leven. Dat hoeft volgens mij niet per se verkeerd te zijn. maar het blijft wel erg frappant dat we in een samenleving waar eentje geentje is en alle goede momenten in het leven gepaard lijken te moeten gaan met alcohol, precies niet kunnen toegeven: die cava is ook een drug. dat is zo jammer inderdaad, dat we dat gesprek niet kunnen hebben. welke kwetsbaarheid erachter zit, waarom het plezant is, etc. dus bedankt om dat te delen, echt.

    1. Met alcohol is het inderdaad allemaal fun and games tot iemand afglijdt naar te veel, dan is het plots genant om erover te praten. Ik merk het bij mezelf ook soms: dat ik het lastiger vind om te zeggen dat ik gestopt ben (en dus wel een probleem moet gehad hebben), dan om gewoon die hard mee te doen elke keer als anderen in de drank vliegen. Gek he?

      Ik hoop ook dat dit soort posts het gesprek dat weinigen erover willen of durven voeren wat op gang trekt. Zonder oordeel. :)

  17. mocktails zijn de nieuwe gin-tonic! Helaas drink ik te graag nog een goed glas om het helemaal af te zweren maar steeds met mate(n)

  18. Pamela

    Respect voor je beslissing. Ik heb volle begrip voor je beweegredenen. Zelf drink ik graag af en toe een glas alcohol. Tijdens mijn zwangerschap heb ik uiteraard vrijwel nooit gedronken. Ik miste toen vooral goede alternatieven. Op restaurant vroeg ik achter een alcoholvrije aperitief en ze stelden me cola voor :) Dat vind ik vooral het jammere: dat je niet overal goede alcoholvrije alternatieven hebt. Een ganse avond op cola uitgaan vind ik maar niets.
    Los daarvan: ik denk niet dat ik zal stoppen met alcohol drinken. Ik kan er gelukkig heel goed tegen, dus genante momenten zijn er niet. Ik kan ook perfect stoppen na 1 of 2 glazen als ik dat wil. De redenen die jij opnoemt om te stoppen zijn echter dingen waar ik geen last van heb: ik ben eigenlijk niet echt anders als ik iets drink (denk ik :) ), ik amuseer me eig ook niet meer of minder met alcohol en ik doe het vooral niet om mijn gedachten te verzetten. Ik vind het gewoon lekker. En zolang ik het met mate doe/verantwoordelijk blijf, en er een bob aanwezig is, why not?

  19. Nuchterenal

    Ik snap wat je zegt, ik had ongeveer hetzelfde maar dan met jointjes. Nooit helemaal platgesmoord maar wel afspraken met mijzelf wanneer het dan wel kon en de hele week uitkijken naar vrijdagavond omdat ik dan een jointje mocht.
    Als je afspraken moet maken met jezelf heb je meer issues dan je denkt.
    Na zwangerschap 2 smaakten de lang geanticipeerde joints mij niet meer en ben ik dus vanzelf gestopt. En met alcohol heb ik gelukkig, sinds ik contenter ben met mezelf (met dank aan man en kinderen), geen moeite meer. Ik kan stoppen na een glas, de meeste flessen wijn die we hier thuis openenen worden halfvol in de spaghettisaus verwerkt en als ik dan toch beslis ‘om mij vanavond een keer te laten gaan’ stop ik na 2,5 glas want dan werkt mijn gelispel me op de zenuwen. Het boek wens ik iemand anders toe die er meer mee zal zijn dan ik en ik ben blij voor je dat jij het ook niet meer nodig hebt. En zoals steeds: bedankt om je verhaal zo open te delen.

  20. V.

    Ik heb makkelijk praten besef ik, want ik vind het gewoonweg niet lekker, er zijn maar een paar drankjes die ik wel lekker vind, dus ik zeg heel vaak “nee merci”. Jammer dat er zo weinig lekkere alternatieven zijn.
    Mijn partner worstelt met angsten, vindt alcohol lekker, drinkt een glas om zijn pijnlijke spieren en gedachten te laten ontspannen en omdat hij vindt dat hij dat ook verdiend heeft na een zware dag (lichamelijk en geestelijk). Als dat ook al niet meer mag, wat schiet er dan nog over, vindt hij. Best wel een moeilijk onderwerp bij ons.
    Ik waag dus graag mijn kans voor het boek!

  21. Just Me

    Het speelt al even door mijn hoofd om helemaal te kappen met alcohol. Ik drink niet vaak omwille van de angst om verslaafd te raken. Alleen op 1 been kan je niet staan … In theorie nooit alleen. In de praktijk drink ik op maandag het restje van het weekend in mijn eentje. Mss trekt een boek mij wel over de streep.

  22. Ik drink wel eens een glas wijn of bier, of een cocktail, maar ik kan net zo goed genieten van een mocktail of zelfgemaakte limonade. Het jammere vind ik nog altijd wel, dat als je voor alcoholvrij kiest, je vaak onder druk wordt gezet om die keuze te verantwoorden. Zelfs tegenover kennissen of zelfs familie. Ik zeg dan gewoon “omdat ik zin had in limonade/een mocktail/een fruitsapje”, maar ergens wringt er dan toch ook iets…

  23. De Rijbel Sigrit

    Hahaha… hier krijg ik dezelfde reactie als ik zeg dat ik minder moet drinken… “maar gij drinkt toch ni veel, laat staan TE veel…”
    (ik doe graag mee met de loting voor het boek)

  24. Ruth

    Gisteren, zwoele zomeravond, mijn man die een fles rosé openmaakt en me een glas wil inschenken. ik heb het geweigerd, en daarbij zo hard op mijn tanden gebeten dat het pijn deed. Nog steeds vraag ik me af of ik nu iets gemist heb (we mogen toch genieten zeker!) of dat het gewoon flink en gezond was van mezelf. Damn! Dus ja, zo’n boek met getuigenissen, tips en recepten (want water is ook maar water) zou erg welkom zijn!

  25. Afgelopen weekend voor het eerst in lange tijd nog eens een pint of vijf gedronken, maar ik kan er door mijn figuur nogal tegen. Sinds de zwangerschap(pen) van mijn vrouw ben ik nooit meer doorgezakt, uit een soort verantwoordelijkheidsgevoel. En ik mis het ook niet. Ik kan nog altijd genieten van een glas alcohol als dat met mate(n) is, maar dat wazige gevoel mis ik totaal niet meer. Die pinten waren na het dansen al meer dan half weggewerkt, zodat ik nuchter genoeg was om al die dronkaards te aanschouwen die zielig boven de wc hingen, of die jonge gasten die tegen hun lief schreeuwden OMDAT ZE ELKAAR WEL EEN UUR HADDEN LOPEN ZOEKEN GODVERDOMME. Al dat drama en gedoe, ik ben daar echt te oud voor geworden, voel ik. :-)

  26. Sir Botex

    Ik ben vooral een sociale drinker… Thuis: zelden tenzij we volk hebben. Op restaurant/café/feestjes: kan ik sterk m’n best doen… ik heb al vaak genoeg gedacht: ik ga eens een maand niet drinken. Tot ik in de agenda kijk, hier een feestje, daar een werkvergadering, daar een bezoek bij een klant of zen beurs of opendeurdag waar een pint zal bijhoren (ik werk in de landbouw). En dan lukt het weer niet… Misschien kan ik dat boek echt wel gebruiken :-)

  27. Toen Tournee Minerale begon, deed ik niet mee omdat ik inderdaad vond dat ik amper dronk dus die paar keer dat ik zou moeten weigeren, die vond ik niet van tel.
    Maar tijdens mijn vakantie betrapte ik me er recent wel op dat ik eigenlijk geregeld iets dronk, bijna elke dag wel. Nooit te veel, maar ik schrok er toch wel van. Ik heb mezelf dus terug in de hand genomen. Gelukkig kan ik bij alcohol behoorlijk goed matigen. Gewoon eens een glaasje als aperitief op een feestje en dan stoppen is geen probleem. Maar nu misschien toch net iets bewuster

  28. Silvie

    Ik start vrijdag met nieuwe eetgewoontes en daar hoort ook geen alcohol bij…misschien heeft het boek wel tips voor mij…

  29. Een mooie post! Ik ben zelf geen grote drinker maar het kunnen laten, heb ik nog niet gekund. Nochtans ook al eens meegedaan aan ‘een maand zonder alcohol’ maar dit werd vanaf week 2 al een dikke fail. Dan vraag ik mij toch af hoe het nou toch mogelijk is om een maand niet zonder te kunnen.
    Eerlijk gezegd vind ik de tipsy versie van mezelf wel leuk. Zelf ben ik een teruggetrokken, gesloten persoon maar na een glas of twee ben ik open en kan ik veel gemakkelijker babbelen met anderen. Ik merk ook dat anderen meer interesse in mij tonen. Heb ik dan alcohol nodig? Die gedachte maakt mij ook wel onrustig.

  30. Hilde

    Ik dronk vroeger wel regelmatig een glaasje. Op sommige momenten in mijn leven wellicht zelfs meerdere keren per week. Ik heb er echter nooit bij stilgestaan en nooit iets van gemaakt. Ondertussen heb ik al een dik jaar geen alcohol gedronken (naar aanleiding van zwanger willen worden – zwanger zijn – momenteel borstvoeding). Ik heb eens op je instagram gereageerd dat ik naar deze blog post uitkeek omdat het bij mij helemaal niet “life changing” was. Voor mij was stoppen met alcohol letterlijk niet meer dan een verse limonade bestellen in plaats van een glas wijn. Echt interessant om dit te lezen…nu begrijp ik waarom dat in jouw geval (en wellicht veel andere mensen) zo anders is! En zo goed voor jou dat je deze positieve veranderingen ervaart! Het boek ga ik laten voor mensen die er meer aan zullen hebben.

  31. ouwelola

    Ik doe graag mee met de loting. Een kater heb ik al jaren niet meer gehad, maar als je ze optelt, passeren er toch wel veel glaasjes wijn voor de tv. Ik kan ook wel zonder en drink nooit stiekem en uiterst zelden overdag. Zoals jij merk ik echter dat er eigenlijk wel veel tijd en energie kruipt in het piekeren over alcohol. Mijn voorgeschiedenis met alcoholverslaafde ouders maakt dat ik heel alert ben voor deze problematiek.

  32. Doris

    Ook hier een geval van disclaimer #2. Voor mezelf dus geen boek nodig. Wel heel HEEL blij dat het gesprek op jouw bekende genuanceerde niet-oordelende wijze weer op gang geslingerd wordt. Zodat iedereen kan kiezen wat hij of zij bestelt, zonder dat te hoeven toelichten.

    En een excuus aan al die mensen in mijn leven die mij als tea-totaler de autosleutels toe willen werpen: dat rijbewijs komt er vast nog, maar heb ik nog niet ;-)

  33. Fien

    (Alweer) een heel fijne post! Ik ben 1 van de weinigen die alleen maar suf en moe wordt van alcohol (zeker niet vrolijk aangeschoten dus) en ik drink dus quasi nooit.

    Ik was vorige week aangenaam verrast om op een receptie een lekker non-alcoholisch drankje voorgeschoteld te krijgen ipv de standaard saaie fruitsap. Toen bedacht ik me dat dat eigenlijk wel erg is, voor alcoholdrinkers voorzien ze dure cava, en voor de niet-alcoholdrinkers voorzien ze steevast goedkope fruitsap.. Alcohol drinken is echt de standaard voor volwassenen. Jarig op het werk? Hup, een fles champagne cadeau van de baas. Vrienden op bezoek? Ze brengen een fles wijn mee …

    Dan moet je dat zoals mij nog eens combineren met geen koffie of thee lusten :) dat maakt het helemaal onmogelijk om normaal bevonden te worden haha.

  34. Doris

    O ja: ondanks dat ik zelf niet drink, snap ik HEEL goed hoe ingewikkeld het kan zijn om ermee te stoppen of te minderen wanneer je wel drinkt. Dus daar zul je mij nooit denigrerend over horen doen. Ik ga er gewoon met vlaggetjes naast staan. :-)

  35. Celine

    Prachtig geschreven en heel sterk van je!

    Ik ben zelf heel ongevoelig voor “afhankelijkheid” of “verslaving” of hoe je het wil noemen. Jaren aan een stuk een gelegenheidsroker geweest (dat ging van niets in de week tot een pakje op een zaterdagavond) en zonder enige moeite kunnen stoppen. Ik heb ook een hogere dosis medicatie nodig dan de gemiddelde mens voor eenzelfde effect. Het is gewoon iets biochemisch.
    Ik word natuurlijk wel dronken van veel alcohol! Maar ik ben er in de verste verte niet afhankelijk van. Ik kan uitkijken naar een glas wijn omdat ik het lekker en gezellig vind maar ik heb ook snel genoeg. Ik zal zelden per ongeluk te veel drinken en ben ook nooit bezig met of ik nu te weinig of te veel heb gedronken en of ik nog eentje zou nemen (uiteraard wel als er moet gereden worden, puur praktisch dus). Dat is een enorme luxe, ik besef dat. Ik hoop dat dat nooit verandert, want ik kan echt met smaak genieten van bepaalde alcoholische dranken (en andere lust ik dan weer helemaal niet).

    Ik ondervind in mijn directe omgeving trouwens ook weinig druk om wel of niet te drinken. Dat is blijkbaar wel zeldzaam, als ik het zo lees. Ik heb vriend(inn)en die wel drinken en die niet drinken en daar wordt nooit op deze of gene manier op gereageerd (toch niet voor zover ikzelf weet he). Er wordt eigenlijk aan voorbij gegaan. Want het is ook totaal niet belangrijk, toch, of je nu wel of niet een glaasje bubbels meedrinkt? Zolang er verantwoordelijk wordt mee omgegaan en er veilig wordt gereden, uiteraard. Indien niet, is aanspreken wel een must vind ik.

    Maar inderdaad, voor velen is alcohol zeker een uitdaging of een moeilijk thema om mee om te gaan. En het is absoluut niet zo onschuldig als soms gedacht wordt in onze maatschappij! Heel moedig van je om er zo open over te schrijven en er zo resoluut voor te gaan. Super!

  36. Lot

    Zalig artikel en mega herkenbaar! Na zeven weken “vakantie” met twee kids van twee en drie vroeg ik mezelf al af hoe ik me vanaf september van die dagelijkse portie rosé/gin tonic zal afkicken… msh kan het boek me hier wel bij helpen. De inspiratie die ik uit je artikel haal ook! Ik weet niet of ik het zomaar zonder “hulp” zou kunnen, maar wil mezelf msh wel uitdagen het te proberen :-)

  37. Evelyn

    Het boek lijkt me een handig hulpmiddel om effectief de lijn eens door te trekken en dus ook geen alchohol meer te drinken.
    Ik denk er vaak over na en wil het wel, maar tot op heden kwam ik er nooit toe. Altijd wel een excuus of een feest in het vooruitzicht.
    Mensen reageren ook met “saai” als je eens niet drinkt. Dus vaal drink ik ook uit “sociale druk” & gewoonte. Toen ik recent met enkele moeilijkheden gefronteerd werd zei m’n therapeute dat ik beter alcohol de komende dagen zou laten, om een helder hoofd te houden. En eigenlijk had ze wel gelijk. Want als ik dan wel dronk – uiteraard moesten we dat eens proberen 🙄 – dan sliep ik slechter en voelde me emotioneel onstabieler.
    Maar toch. Die stap definitief zetten… Ik zou het graag kunnen

  38. Ik hoef ook geen boek, maar wou ook best een reactie posten.

    Ten eerste: goed voor jou! Vooral doen waar je je zelf beter bij voelt en daar moet iemand anders vooral geen mening of oordeel bij hebben.

    Thuis drink ik eigenlijk alleen als we bezoek hebben… of als het eens echt lang geleden is en een mooie zomeravond roept om een koude Vedett of een GT. Of een glas rose. Maar de laatste tijd kies ik meer voor een Pepsi Max dan wat anders… ook al drinkt de rest wel.

    Ook werkgerelateerd kom ik al eens op resto en daar is het ook soms moeilijk of geen aperitief of wijn te drinken bij het eten. Maar toch lukt me dat ook prima.

    En soms, soms drink ik er wel. Omdat het kan. Omdat ik merk dat ik geen enkele moeite heb met het niet doen. En dat ik het meer niet dan wel doe eigenlijk.

    Als mensen er geen drinken, stel ik me daar geen vragen bij of reageer ik niet raar. Mij valt het wel op dat die mensen het meestal zelf beginnen goed te praten zonder aanleiding van mij… een teken dat ze zich toch sociaal ongemakkelijk voelen zoals jij eigenlijk aangeeft.

    En dat is niet ok. En goed dat daar over gesproken wordt dus! Thumbs up!

  39. Fien en co

    Dag Lilith, ik heb drie tienerzonen. Wij drinken zelf geregeld alcohol. Op feestjes, in het weekend, zo maar of om te ontstressen. En er lijkt nooit een probleem. Tot de tieners ons een spiegel beginnen voor te houden. De oudste is de laatste maanden enkele keren veel te dicht bij echte problemen gekomen door alcohol. Hij is zeventien. En wij hebben het voorbeeld gegeven. Misschien kunnen we ook in de andere richting een voorbeeld geven. Dus ja, ik wil graag een boek.

  40. Fijn en interessant om te lezen. Ik blijf het toch vreemd vinden hoe extreem sociaal aanvaard, zelfs sociaal wenselijk, alcohol drinken is, terwijl het zoveel slechte gevolgen heeft. Top dat jij bijdraagt aan de bewustwording. Ik drink af en toe en altijd weinig, maar als ik rij (of toen ik zwanger was) nooit, niet, jamais. Ongelooflijk hoe groot de druk dan is om toch mee te drinken: ‘eentje kan toch geen kwaad’ of ‘op die route staan ze toch nooit om te blazen’.
    (Voor mij geen boek. Iemand anders heeft er vast meer plezier van.)

  41. Yep, ik behoor ook tot die stille groep. En ja, dat boek interesseert mij.
    Toen ik mee deed met Tournéé Minerale en er over blogde, kwamen de meeste reacties ook uit de alcoholvrije hoek, gek vond ik dat. Maar het is vooral gek om te beseffen hoe zeer alcohol in mijn leven is binnen gesijpeld en hoe moeilijk ik het vind om alcohol te weigeren. Die dertig dagen, dat ging nog, maar waarom kan in dan in de zomer (BBQ, festivals, optredens,…) nooit een glas weigeren? Ben ik dan toch verslaafd? Ik kan best een tijd zonder, maar de goesting steekt altijd weer de kop op.

  42. Katrien

    Lijkt me een hele uitdaging. Hopelijk kom ik met het boek verder dan het excuus van ‘antibiotica nemen’ om me te verantwoorden waarom ik de alcohol oversla.

  43. Ik ga tegenwoordig ook voor kwaliteit ipv kwantiteit! Als mijn witte sangria niet beschikbaar is, neem ik geen crappy witte wijn of een mojito, maar drink ik gewoon water 😃

  44. Lewis

    Opgegroeid met een alcoholiste in de familie… Het is niet hoeveel je drinkt hoor, maar wanneer je eens nee kan zeggen. Ik drink zelden, om alle redenen die je opnoemt: het is zo al lastig genoeg 😉 Je leven is veel intenser zonder alcohol, maar weinigen beseffen dat!

  45. Charris

    Daarom ben ik cheerleader voor jou, kelly! Wat moedig om hier ook weer openhartig over te schrijven. En eigenlijk zou zoiets helemaal geen moed moeten vragen, al snap ik het wel. Ik zie meer nadelen dan voordelen aan alcohol, dus voor mij is de beslissing snel gemaakt. Plus een stukje controlefreak, i m sure! Ik drink soms sporadisch wel eens een glas, omdat ik het lekker smaken vind (witte martini! Picon!), maar nog nooit ben ik aangeschoten of dronken geweest. Ik voel vooral walging voor mezelf als ik voel dat de alcohol begint in te werken. Nee, dankjewel. En plezier maken? Dat probeer ik altijd te doen, het leven is too short! Met of zonder een bellini 😉 sterk van je, je kent jezelf goed ondertussen, chapeau!

  46. Een vraagje voor jou waarmee ik al lang mee worstel en waarvoor ik nu moed heb om die te stellen: ik heb nog nooit alcohol gedronken uit angst om te worden zoals mijn ouders. Ik heb door de thuissituatie een heel apart leven achter de rug. Ik praat daar nooit over, maar ik heb een blog. Is het een goed idee om af en toe via mijn blog iets meer over te vertellen? Ik ben vooral bang dat ik mensen kwets en voor de heel negatieve reacties. Maar langs de andere kant, ik denk wel dat sommigen zich aangesproken zullen voelen.

    1. Hey Mona Zane, als je zelf het gevoel hebt dat het jou deugd kan doen en je er iemand anders mee kan helpen, dan kun je het overwegen. Ik probeer altijd na te gaan of ik er anderen miserie mee aandoe, en of ik zin heb om er ook in het echt over te praten mochten mensen dat willen. Als ik me daar ongemakkelijk bij voel, dan deel ik het niet online. Maar als ik denk: het is wat het is en misschien kan ik wel iemand helpen of de discussie op gang trekken, dan deel ik graag dingen. Iedereen heeft wel iets, denk ik dan.

  47. Caro

    Ik drink zelf nooit… omdat ik het simpelweg niet lust, makkelijk dus. Mij doe je dus veel meer plezier met een watertje of Cola Zero… De meeste mensen uit mijn omgeving weten dat en van verontwaardigde blikken/opmerkingen van buitenstaanders trek ik me hoegenaamd niks aan, niks. Nooit gedaan en zal ik ook nooit doen. Dat klinkt heel zelfzeker, maar dat is dan ook het enige gebied waarvan ik dat kan zeggen… Ik kan me helemaal vinden in de ergernis uit 1 van de reacties om als alternatief voor cava of wijn een slecht gesuikerd fruitsapje te krijgen op een receptie. Alcohol lijkt de standaard, eerder dan de keuze voor no-alcohol. In mijn omgeving merk ik dat sommigen in negatieve zin veranderen na een glas alcohol (of 2), emotioneel worden bijvoorbeeld. Daaraan erger ik mij dood en ik zal situaties met die personen waar alcoholgebruik reëel is, vermijden. Ik denk dat daar mijn aversie voor alcohol gegroeid is. Maar net zo goed ken ik mensen die perfect kunnen omgaan met alcohol… Maar wat een mooi verhaal schreef je, heerlijk dat dat taboe doorbroken wordt, hoewel taboe misschien een groot woord is. Fantastisch dat de voordelen en de veranderingen in je leven positief zijn. Prachtig is dat…

  48. Liesbet R

    Tijdens mijn zwangerschappen en (lange) borstvoedingsperioden vond ik het helemaal niet moeilijk om niks te drinken. Hoe langer, hoe makkelijker eigenlijk. Zo makkelijk dat ik overwogen heb om er helemaal mee te stoppen. Maar door de sociale druk ben ik terug mee beginnen drinken en heb ik er weer van leren houden. Terwijl ik er toch ook nadelen van ondervind. Hoofdpijn, slechter humeur, geen maat kunnen houden… Maar mijn omgeving ziet geen probleem, die vindt zelfs dat ik heel weinig drink.

  49. Ik hou wel van alcohol! Mijn lievelingsdrank is champagne. Een goed bruin streekbier, daar kan ik met een mond vol kwijl naar kijken, en een frisse Mojito, jamannekes yum! Maar, ik heb sedert een jaar een pancreas die “nee” zegt tegen dit alles. De manier waarop die dat zegt is niet zo lief ( kolieken en van die toestanden). Dus is de keuze wel of geen alcohol niet zo moeilijk. Maar af en toe slurp ik toch eens van mijn man zijn drankje, ik kan het blijkbaar niet laten…dus misschien daarom het boek voor mezelf. Mijn pancreas dankt u nu al voor het eventuele winnen 😉😉

  50. Barbara Vanhove

    Kijk! Daar word ik nu eens happy van! Jouw verhaal doet mij inzien wat ik eigenlijk al mijn hele leven weet! Alcohol doet iets met een mens, alcohol is niet zo onschuldig als velen denken, een teveel aan alcohol tast je hele persoonlijkheid aan, verandert je helemaal! Zelf ben ik geen fan van alcohol, drink hier en daar wel eentje op een feestje (omdat je denkt dat het zo hoort…) en vind het zelf verschrikkelijk dat er daar zo’n groot taboe rond is. En erger nog… veel mensen die een alcoholprobleem hebben, maar het niet beseffen… “Éen glaasje bij het avondeten elke dag kan toch geen kwaad?” Of “Rode wijn blijkt zelfs goed te zijn voor je hart.” zijn uitspraken die ik regelmatig hoor als ik familieleden en vrienden aanspreek over hun alcoholgedrag. Zij zullen mij misschien nooit begrijpen en ik hen misschien niet, maar toch wil ik hen overtuigen en voor die reden lijkt mij dit boek een eerste stap in de goede richting! Dit zou mij – en al mijn familieleden/vrienden die ik wil aansporen deel te nemen – een enorm plezier doen!

  51. Marien

    Auw, deze post is zo herkenbaar! ik drink niet vaak, maar als ik drink is het altijd te veel :-( vorige week nog beschonken met de kinderen naar huis gefietst en toen voor mezelf ook beslist dat ik er dringend mee moet kappen! Het boek zou dus erg welkom zijn hier ☺️

  52. Marjolijn

    Ja lap, weeral bonk erop, dit artikel is een spiegeltje.
    Ik drink niet vaak, maar àls ik drink is het wel altijd (te) veel.
    Dit weekend na een etentje bij collega’s ook een heel weekend moeten bekomen van een kater, en nu heb ik toch ook beslist: efkes een pauze, ik vind drank (wijn, bier, cava) eigenlijk niet eens lekker, ik wil alleen de roes.
    Erg eigenlijk he.

    Soit, zo’n boek is dus meer dan welkom!
    xx

  53. carine

    Mooi geschreven, en boeiend. Dat je aanvankelijk alcohol als angstremmer ervoer, is voor mij herkenbaar. Wat een ontdekking dan, dat je uiteindelijk minder angst ervaart als je alcoholvrij bent!
    En de disclaimer waar je mee eindigt: de nagel op de kop! Goed dat je daar even de aandacht op vestigt.

    Ik wil wel graag meedoen met de loting. Ik heb Lien haar 5:2-boek, en dat leest als een trein! Heel toegankelijk, genuanceerd, motiverend, en vooral, niet belerend. Dus hoop ik in diezelfde stijl helemaal enthousiast te raken voor een maandje zonder alcohol.

  54. Veerle

    Oh, ik wil graag een boek om mijn wederhelft uit te dagen die altijd beweerd dat hij zonder alcohol kan maar dat nooit in de praktijk omzet…

  55. Huh. Ik voel me bijzonder aangesproken. Ik zou hier normaalgezien niet zo over uitwijden, maar de gelegenheid leent er zich nu wel toe. Zodus.
    Mijn beste vriendin insisteerde een paar jaar geleden op een soort formele afspraak ergens in een eethuisje. Ze wou ‘iets met mij bespreken’. Echt een soort van interventie, omdat ik me op een avond met vrienden nogal bezat had en ze zich verantwoordelijk had gevoeld voor mij en ze bezorgd was over hoe ik me gedroeg. Serieuze eye-opener, moet ik zeggen!
    Bij mij is het zo dat ik absoluut niet goed tegen alcohol kan. Ik drink echt (echt) niet zo heel veel, maar na 3 glazen wijn kan ik compleet zat zijn, en bij 4 glazen volgen black-outs van heelder uren waarbij ik dus totaal niet meer weer wat ik gedaan/gezegd heb. Mijn vader heeft dat ook (iets genetisch?), maar het is dus niet zo fijn.
    Ik zie mezelf niet als problematisch drinker omdat ik het meestal bij 1 à 2 glazen hou, om evidente redenen. Ik kan ook makkelijk niét drinken, in februari lasten we een alcoholvrije maand in en dat kostte me weinig moeite. Maar bij echte dansfeestjes of als de drank à volonté is, loopt het af en toe fout, want eens die grens van 4 glazen overschreden, stop ik ook niet meer. En dat kan soms wel problematisch zijn.
    Bizar genoeg heb ik nauwelijks last van katers, alleen die black-outs. Ik zou met veel plezier een beetje meer achtergrond krijgen over alcohol in het algemeen en de voordelen van niet drinken specifiek. Gaat het bijvoorbeeld ook over mínder drinken?
    Want dat zou me dan meer aanspreken. Ik kan me moeilijk voorstellen dat ik nooit meer een gin tonicske zou drinken :-)

    1. Hey Claire, het boek gaat over minder drinken. Aan het einde krijg je de optie om helemaal te stoppen of weer verder te doen zoals je bezig was, maar dan heb je wel wat alternatieven in je mouw zitten. :)

  56. Marie

    Beste Lilith,

    Bedankt voor deze post. Zoals veel van jouw eerdere posts, vind ik het moedig van jou om dit met de buitenwereld te delen. Ikzelf ben voor de tweede keer mama geworden en ik herken het wel, het drinken op vrijdag omdat je het verdiend hebt. Gezellig met manlief, toch? Maar als je dan in het midden van de nacht wakker moet worden voor je kleintje en het extra pikt omdat je iets te veel gedronken hebt, dan ben je niet fier. Mijn drinkgedrag zal door buitenstaanders nooit echt als buitensporig worden aanzien. Na drie glazen kan ik al een kater hebben, mijn lijf is er gewoon niet voor gemaakt. Waar ik wel extra waakzaam voor ben, is het feit dat alcoholisme in mijn genen aanwezig is. Mijn papa is er aan overleden en eens ik een glaasje drink, besef ik heel snel dat ik goed zou kunnen ontsporen als ik mezelf niet in de hand zou houden. Je begrijpt dus dat jouw post mijn aandacht heeft getrokken (ik ben sowieso een trouwe fan ;-)). Ik wil dus wel graag meedoen aan de wedstrijd om het boek te winnen want misschien is niet drinken inderdaad beter dan een beetje drinken. Blijf verder vooral je eigenste zelf, het doet deugd om te zien dat er nog mensen rondlopen die niet perfect zijn maar het wel goed doen in het leven!

  57. Inge

    Ook ik drink soms om mij te ontspannen of als beloning. En dat is wat Me stoort bij mezelf. Maar ik ben een vrouw, dus alcohol weigeren valt nog mee. Maar mijn man krijgt veel extremere reacties. Vaak wordt er toch een pintje meegebracht ondanks dat hij een spa vroeg….

  58. An

    Wat een herkenbaar verhaal! Ook wat die angsten betreft! Ik heb er nooit bij stilgestaan dat alcohol daar iets mee te maken kan hebben. Al verschillende psychologen en zelfs medicatie uitgetest. Mijn broer verloren toen hij 31 jaar was. Hij was ongelukkig en dronk teveel… Ik zou héél graag het boek lezen. En alvast chapeau voor jouw moed en doorzettingsvermogen!

  59. S.

    Dag Kelly

    Ik herken me heel hard in je verhaal en ook ik besef dat er inderdaad een probleem is. Op dit moment zit ik in de fase ‘enkel nog in het weekend’, maar wat ben ik dan blij dat het vrijdagavond is en die fles wijn/cava/cocktail open kan. En hoezeer verlang ik na een lange werkdag toch nog naar een glas om mijn hoofd leeg te maken en alles even te vergeten. Een beetje ‘numb’ te worden.
    Het lucht wel al op dat ik niet de enige ben en ik hoop dat ik ooit (en liefst in de nabije toekomst) ook gewoon kan zeggen: “Ik heb dat toch niet nodig, doe mij maar een watertje (of liever een lekkere mocktail).” :-)

  60. Herkenbaar, ook niet de grote drinker… Maar als ik drink, drink ik. En de dag erna… 😥…ik wil deze herfst niet drinken… Dus tips zijn welkom!
    En ook, proficiat met je jaar! 👍

  61. Noémie

    Eerst en vooral: weer een heerlijke genuanceerde blogpost, ook al is het eentje dat al de hele middag piekt en stekt. Zo hebben we ze graag. :-).

    Ten tweede, ik vind het verschrikkelijk als ik lees dat er veel niet-drinkers zich een buitenbeentje voelen op feestjes en recepties en er altijd automatisch van wordt uitgegaan dat IEDEREEN drinkt. Ik heb enkele vriendinnen die niet drinken en probeer daar dus bewust op te letten.

    Maar… deze post piekt en stekt een beetje omdat ik me een beetje de vreemde eend in de bijt voel hier…
    Ik drink graag en veel. Drinken heeft me soms al in onvergetelijke en onvergeeflijke situaties gebracht.
    Nu is het even niet aan de orde wegens een kleine baby in de buik, maar ik mis het echt wel.
    Ik wil borstvoeding geven, maar het dan nog steeds oppassen met alcohol, steekt me nu al tegen.

    Ben ik afhankelijk ervan? Tuurlijk. Vind ik dat erg? Tuurlijk wel.
    Ik heb echter niets aan reacties (waarbij ik uiteraard niet wil zeggen dat zij niet mogen reageren hé!!) van mensen die zeggen, ik lust het niet… ik heb het niet nodig, ik vind het wansmakelijk…want zij snappen het soms niet, missen soms wat empathie… hell, Waarschijnlijk is dit hoe ik als niet-roker zou reageren op een ‘rokerspost.’ (Alhoewel, ik snap het eigenlijk wel, waarom iemand graag en veel rookt.)

    Soit, teveel in mijn hoofd en leden om een duidelijke en gestructureerde reactie te kunnen schrijven, maar bottom line, ik wil het boek wel lezen.

    Als spiegel, om er eens goed over na te denken, om te reflecteren welke moeder ik wil zijn en worden, als de tweede mini er uit is.

    In elk geval vind ik het altijd frappant hoe jij vaak met dezelfde dingen ‘sukkelt’ als ik, maar eens je een beslissing genomen heb, hoe vaak het je ook gemakkelijk afgaat, hoe weinig moeite je achteraf mee hebt.
    Dit, denk ik, is het grote verschil tussen ons, jammergenoeg.:-)
    (En ja, ik heb het gepr

  62. Noémie

    Geprobeerd… (vlees, Facebook, alcohol…)

    Mijn leven is er één van trail en veel error. :-)

    Wat ik me we nu eindelijk ook wel afvraag? Ben je er dan echt soms niet boos om, van dat alles of niks?
    Ik zag vandaag een heraflevering met Philippe Geubels in Het Huis waar hij een lofzang hield over een lekkereBourgogne (mmm). Hij zal wellicht wel iets teveel ervan gedronken hebben, want de dag erna voelde hij zich niet zo fris.
    Maar daar leek hij niet mee te z

    1. Hey Noémie, ik ben niet boos omdat ik op een bepaald punt besef dat het beter voor mij is om te stoppen. Daarom mis ik roken ook niet, ik zie in waarom het voor mij meer nadelen dan voordelen heeft. En met alcohol nu eigenlijk ook. Het enige dat ik fantastisch vind is dat ene moment waarop ik de alcohol voel werken. Je weet wel, dat moment waarop je spieren zich ontspannen en je het bijna door je aders voelt gaan. Maar dat duurt misschien 20 seconden. Al de rest, van katers (fysiek en emotioneel) tot angsten en wazige herinneringen, ik vind dat die 20 seconden niet meer waard.

      En ik ken mezelf: ik kan niet minderen. Als ik af en toe weer een glas zou drinken zit ik direct weer bij af. :)

  63. Noémie

    (Potverdikke, stomme gsm!)

    Zitten. Er had dan toch maar mooi een engeltje op zijn tong gepist de dag ervoor. ;-)
    Zo zou ik het willen.. geen hopen alcohol meer, maar ook niet nooit meer. Want dat maakt het alleen maar aantrekkelijker voor mij.
    En daarom vind ik het zo zot dat jij er eigenlijk niets van maakt en het vermoedelijk niets met karakter of doorzettingsvermogen te maken heeft? (Wat ik dus niet heb, eerlijk is eerlijk.)

    Fjoew, mijn langste reactie ooit denk ik, wat wil ik dit boek graag zeker? :-)

  64. Noémie

    Shit, als ik de laatste alinea herlees lijkt het alsof ik vind dat jij geen karakter of doorzettingsvermogen hebt!!
    Dat bedoel ik dus niet hé!!!!

    En nu stop ik echt :-)

  65. Inge

    Ik drink af en toe alcohol, in gezelschap, maar jouw post doet mij er bij stilstaan dat ik eigenlijk regelmatig alcohol drink “omdat het hoort” ipv omdat ik echt zelf wil. Bijvoorbeeld bij etentjes drink ik soms wijn, en eigenlijk boeit wijn mij weinig. Mijn goed voornemen vanaf deze blogpost is enkel nog drinken waar ik ECHT zin in heb. Het is inderdaad niet normaal dat alcohol zo logisch is overal.

    Doe anderen een plezier met het boek en geef ons een blogpost met je favoriete mocktails om thuis te maken, altijd interessant!

  66. Thalia

    Heel herkenbaar dit stukje. Ik ben zelf het kind van twee alcoholminnende ouders en dat was ook allemaal “sociaal aanvaard”. Ze verschenen elke dag op hun werk, hadden verstandige kinderen en een mooi huis. Ik heb me hevig verzet als tiener want ik vond het vreselijk. Zelf ging ik nooit zo worden. Maar vele jaren later, nu ik zelf een drukke job en twee lieve maar veeleisende kindjes heb, passeren er ook meer wijntjes voor de tv dan ik ooit had gedacht. Toch wel dagelijks eentje. Dat lijkt geen ramp, maar het is een grens die gigantisch is opgeschoven. Misschien toch tijd om die gewoonte af te leren. Ik ding graag mee naar het boek.

  67. Marc R

    Marc;

    ik kijk er telkens weer van op hoe alcohol “altijd” een issue is en als man vooral géén alcohol. Op bijeenkomsten waar ik als vrijwilligerswerker aanwezig ben, laat (voel) ik mezelf elke keer opnieuw in het hok van saaie piet gezet.
    Zeer vaak vind ik dat mannen het onterecht beter hebben dan vrouwen in deze wereld, maar op gebied van alcohol zou ik af en toe toch graag een vrouw zijn. Al hoor ik ook veel te vaak “zwanger misschien?”
    Kijk naar een groep vrouwen op cafe en je ziet verschillende drank op tafel staan, kijk bij mannen en ze drinken allen hetzelfde…
    Veel sterkte aan allen die de vrije keuze maken om geen alcohol te drinken en nog meer sterkte aan alle andere.

  68. Missus B

    Blij met deze post. Ik zat eigenlijk te wachten op dit duwtje in de rug om er mee te stoppen. Zo herkenbaar allemaal : al die afsprak met mezelf : enkel i/h weekend, ok dan ook i/d week, maar niet voor 6h, aperitiefje bij koken, glaasje wijn (of 2) bij het eten, soms ook nog wat bij bij tv. Het is gewoon te veel. Het is niet gezond voor mijn lijf en het heeft zonder twijfel voor die hardnekkige 5 kg teveel gezorgd die zich vooral in mijn buik situeren. Bovendien slaap ik er ook nog slechter door. Ik vrees dat ik ook alles of niets zal moeten doen. Een beetje gaat veel te tempting zijn… Deze week bij ‘au roi Henry’ in Oostende voor het eerst een mocktail (“if you like campari”) besteld en ik vond het superlekker. Ik vergat gewoon dat ik geen alcohol dronk. Het zag er gewoon even mooi uit. Ik denk dat géén alcohol drinken het nieuwe hip wordt. Watch my words ! Zou erg graag meedoen aan de loting, want kan wel wat steun en motivatie gebruiken. Bedankt voor deze post, Kelly.

  69. Heel herkenbaar!! Vooral dan het zelfzekerder voelen door het drinken van alcohol maar achterna schaamde ik me altijd dood. Toen besloot ik om slechts 2 glazen te drinken maximum, soms werden er dat eens drie. Nu drink ik zelden alcohol, enkel als ik in gezelschap ben. Waarom ik niet meer drink, omdat ik me heel snel schaam de dag er na én omdat ik heel snel een kater heb en ik vind die kater-dag zo’n verloren dag.

    Ik zou ook graag volledig kunnen stoppen maar ik vind het moeilijk omdat ik ook al geen suiker eet (ik weet alcohol is ook suiker) en ik het zelf niet leuk vind om een hele avond (spuit)water of thee te drinken voor de keren dat ik weg ga… Maar deze blogpost motiveert me om het wel te proberen. Ik wil dan ook graag het boek winnen :)

  70. Heel blij dat dit jaar een collega op het werk heeft doorgeduwd om tijdens feestjes (bv pensionering) een leuker/lekkerder niet-alcoholisch alternatief te voorzien. Eerst werd daar wat schamper op gereageerd (vooral door de mannelijke collega’s) maar de mocktailbar was zo een succes dat een herhaling van het initiatief vanzelfsprekend was. Ik vind deze evolutie echt super :)
    En ja ik drink nog alcohol maar met mate en ik kan minstens evenzeer, soms zelfs meer genieten van een lekker mocktail.

  71. H

    Wat een moedige post! Heb zelf nooit echt ‘problemen’ gehad met alcohol.. ik lust weinig.. had het vooral voor zoete cocktails.. maar heb maagproblemen dus kreeg alleen maar meer reflux als ik het dronk.. maar in de zomer was het lekker en gezellig! Dan heb ik een periode gekend dat ik bij het uitgaan gewoon dronk om te drinken.. om te vergeten dat ik alleen was en me meer te amuseren.. en dan dronk ik zelfs witte wijn, wat ik eigenlijk niet lekker vond maar dat was goedkoper dan enkel cocktails.. als je dan een paar keer wakker wordt en je niet meer weet hoe je in je bed geraakt bent, dan dacht ik af en toe waar ben ik mee bezig?.. Nu ik was echt geen alcoholieker.. ik dronk niet elke dag, ik verstopte geen flessen enzo.. gewoon soms behoeften om even te vergeten.. maar de dag nadien voel je je dubbel zo slecht.. dus dronk ik al een tijd veel minder.. af en toe een sporadische cocktail tijdens een bezoekje.. of waagde ik me nog eens aan een cavatje maar ik lust het niet.. Toen leerde ik mijn huidige man kennen, een moslim.. dus geen druppel alcohol in zijn lijf.. en was de keuze voor mij snel gemaakt om ook niet meer te drinken.. heb wel even moeten wennen aan het feit dat we bij een feestje thuis aan het bezoek ook niets meer aanbieden (we hebben nu een kindje en hij wil niet dat ze opgroeit in een huis waar alcohol is, lijkt extreem maar ik vind dat eigenlijk echt ok! En ik weet dat veel mensen zich nu gaan aagesproken voelen, maar kijk, ieder beslist voor zich en ik veroordeel ook niemand dus hopelijk omgekeerd ook niet).. anyways ik begon me af te vragen, waarom vind ik dat zo gek, geen alcohol aanbieden? Gewoon omdat het er bij ons zo in zit dat het er steeds bij hoort.. op elke feestje, babyborrel, receptie,… een plateau met cava en de zielige fruitsap.. bij de geboorte van onze dochter hadden we alcoholvrije schijmwijn en ok dat is als zoete limonade met frisse bubbels maar ik vond het eigenlijk echt lekker! En het is ook zo gek, van een vegetariër verwacht je toch ook niet dat hij een varken aan’t spit voor je gaat maken? Waarom moet een niet alcoholdrinker dan ook steeds alcohol in huis hebben voor eventueel bezoek?? En oh ja de commentaren: ‘waarom drink je niet?’ ‘Drink je echt nooit?’ (alsof het een schande is..) om discussie te vermijden zeg ik gewoon ‘ik verdraag het niet met mijn maag’ wat eigenlijk ook zo is.. maar ik wil ook niemand tegen zijn schenen schoppen en heb geen zin o me te verantwoorden dat eigenlijk gezond is.. soit.. ben te veel aan’t schrijven.. een boek hoeft niet voor mij! En ben echt blij met je post! En heel mooi hoe je zo eerlijk beschrijft hoe veel je er mee bezig was enzo! En chapeau dat je besefte dat het beter zonder is! Dank voor je eerlijke post!

  72. An

    Amai… ik lees precies over mezelf. Hetzelfde verhaal hier, alleen heb ik de stap nog niet kunnen/durven zetten om ermee te stoppen. ’t Lijkt mij zo ‘onoverkomelijk…
    Mooi van jou en blij dat het je zo goed doet!

  73. Tina J

    Ik herken mezelf heel erg in wat je schrijft. Ik heb 4 kids tussen 12 en 5 en ben continue drukdrukdruk. Hoe deugd dan een glaasje wijn doet als iedereen in bed ligt! Maar 1 wordt 2 en 2 wordt 3 en al gauw komt er geen eind aan. Met alle gevolgen van dien als de kroost wakker wordt ’s ochtends. Ik zou best wel wat tips and tricks kunnen gebruiken!

  74. Alain Bonnel

    Zeer aangenaam geschreven en leerrijk…is een steun, een hart onder de riem! :-) Ikzelf kamp al heel mijn leven (ben 46 jaar oud) met alcohol – ook vanwege jong geleerd binnen een alcoholische familie – maar “overleef” nu al ongeveer 30 jaar met vallen en opstaan: alcoholexcessen waarin/waardoor alles fout gaat en periodes van complete geheelonthouding, met hulp van Antabuse of AA of psychiater MAAR mijn grootste schrik is inderdaad altijd geweest: ik ga me minder goed amuseren op feestjes en dergelijke zonder alcohol, me geïsoleerd voelen, niet rock’n’nroll zijn en dansen en mee ‘onnozel’ doen met de feestbeesten…ik heb dat nog altijd, maar als ik hier lees dat het echt wél mogelijk is, geeft me dat opnieuw enorme zin om voor een nuchter rock’n’roll-leven te gaan…plus alle andere voordelen…bedankt voor het artikel en de reacties!! Kracht en moed allemaal! Thanks brothers& sisters!! XX

  75. Evelien

    Mooi geschreven! Respect om je zo ‘bloot’ te geven! Ikzelf drink niet extreem veel, maar mijn lichaam kan er niet zo goed tegen. Grootste probleem zijn mijn vriendinnen die vaak extreem drinken, en mij als de seut zien, omdat ik na 2glazen stop, zeker als ik met de wagen ben. Waarom blijft het sociaal zo onaanvaardbaar om niet te drinken?! Met dit boek kan ik mss een voorbeeld zijn voor hen ☺️

  76. Ik drink niet. Ik durf niet uit angst de controle te verliezen. Heel vaak krijg ik de vraag waarom ik niet drink. Zelfs mensen dicht bij mij vergeten het keer op keer. En ook als je cadeautjes krijgt zit er vaak alcohol bij. Jammer. En weet je wat ik nog het meest jammer vind? Alcohol komt altijd in mooie glazen (mooie glazen gin, cava-fluitjes), niet-alcoholische dranken worden vaak saaier gepresenteerd. Zullen we daar al eens verandering in brengen? Dan wordt het voor iedereen meteen feestelijker.

  77. Silke

    Ik zit in de late-20’er-categorie van leeftijd, en dé reden waarom ik meestal ‘gezellig’ een aperitiefje/wijntje/cocktail meedrink is om niet elke keer weer de vraag/opmerking te krijgen dat ik ‘deze keer echt wel zwanger ben, want kijk, ze drinkt niet!’ … Eerlijk gezegd ben ik die opmerkingen zo beu, dat het gewoon gemakkelijker is om mee te drinken dan telkens die opmerkingen te moeten weerleggen.
    Het klinkt fout, en ik besef dat, maar langs de andere kant is onze wereld zo gemaakt dat sigaretten per definitie héél slecht is, maar alcohol zo getolereerd wordt dat het ‘normaal’ is. Ik geef toe dat ik wel eens graag een glaasje drink, en mijn echtgenoot ook, zeker als de zomer in ’t verschiet is lijkt het leven allemaal véél mooier met een glaasje wijn of een ginto’ke (zoals wij ze hier noemen ;-)). Het boek staat sinds kort op mijn lijstje om te kopen, omdat ik zo hoop eindelijk eens een alternatief te vinden om zonder zorgen dat glaasje te laten staan (en met het boek te kunnen zwaaien als ik toch ‘de’ opmerking krijg ;-)). Het winnen zou natuurlijk nog vééél leuker zijn … :-)

  78. An

    Leuk stuk. Ik stond onlangs met mijn moeder op Pukkelpop (voor mij de tigste keer, voor haar de eerste, ze dacht dat het zo’n beetje gelijk Rimpelrock ging zijn… NOT): ze was echt in shock door de massa zatte mensen die we er tegenkwamen. Allemaal (heel erg) jonge mensen natuurlijk… Een week later was ze er nog over bezig. Ik zag toen pas eigenlijk, door haar ogen, dat het er inderdaad wat over was. En dat het eigenlijk ook niet zo plezant was, al die lallende meisjes die bijna op je schoenen kotsen terwijl je staat te wachten aan de toiletten, en zatte mannen die je gewoon omverlopen terwijl je fijn van de muziek wilt genieten. Ook heel vaak de geur van versgemaaid gras geroken trouwens, als je snapt wat ik bedoel. Als in: om de minuut een walm. Weird.

  79. Ik behoor tot de 2de disclaimer. Ik drink zelden tot nooit en maak er geen punt van. Maar ik ben er niet om vingertjes te wijzen. Vanuit mijn omgeving herken ik het wel, wat je benoemt. Het is niet omdat je niet elke dag lam bent als een ‘Tante Rita’ (vergeef me de verwijzing naar die soap) dat je geen alcoholisme kan hebben. Het gebruik van alcohol is eigenlijk veel te sociaal aanvaard. Een kennis vecht hier enorm tegen, maar het is geen evidentie als in je omgeving ook geen klik is. En de omgeving zal het niet als probleem zien, als je het zelf niet aangeeft. Heel sterk dat je deze klik hebt gemaakt! Een hart onder de riem en een doe zo voort van hieruit!

  80. Bénédicte

    Heel interessant want heel herkenbaar :)
    Zelf ga ik in okober voor een maand zonder alcohol en zonder nicotine. Net als jij doe ik weinig of niets met mate.
    Wou niet met de hele hoop meedoen aan 30 dagen zonder alcohol, maar besloot toen wel het voor eind 2017 eens alleen te proberen.
    Wil aan de lijve ondervinden of dit effect heeft op mijn gemoed, energiepeil, huid … maar llaat ons een kat een kat noemen ook weten of ik het mis of niet…

  81. Charlotte

    Leuk maar vooral eerlijk stuk! Heel graag had ik meegedongen naar het boek. Ik probeer mijn sportprestaties te verbeteren en eigenlijk weet ik dat dit beter gaat mocht ik alcohol volledig schrappen. Het zou wel een oppeppertje zijn! (Maar kun je je haasten want ik start op 1/09:) )

  82. RKooij

    ‘Ik heb me er lang weinig vragen rond gesteld. Tot ik me wel vragen begon te stellen.’
    Pffft, pijnlijk confronterend dit. Ik begin mondjesmaat met het stellen van die vragen. Jouw tekst komt op precies het juiste moment. het maakt dat ik na het lezen werd gedwongen om in sneltreinvaart nog wat vragen te stellen. Dank voor deze broodnodige stof tot nadenken.

  83. Tom

    Moedige keuze! Alcohol is inderdaad (zoals ik hier en daar ook lees hier) niet zo onschuldig als het lijkt. “Nog ééntje” wordt snel een gewoonte. Vuistje!

  84. 10a

    “Ken jezelf” daar draait het voor een groot stuk rond.
    Voor jou geldt: “ik kan niets een beetje”, voor mij geldt: “ik kan niet tegen iets nooit meer mogen”.
    Ik ben een zeer matige drinker maar zeg me morgen dat ik nooit meer mag drinken en het is Vlaamse Kermis in mijn hoofd. Dan wordt mijn hersenpan een lunapark dat elke fles wil grijpen. Hetzelfde geldt voor eten. Pak het af en ik wil het nog meer.
    Aan de andere kant, ik kan wel 1 koekje eten en stoppen of een handvol chips of 1 Cava drinken. Gewoon omdat het mag en het morgen ook nog zal mogen.
    Dit gezegd zijnde, ik vind het fantastisch dat je besloten hebt om deze post toch te schrijven. Het bon ton gevoel dat samenhangt met drinken mag gerust eens wat meer in vraag gesteld worden.

  85. Nele

    “De geheelonthouders hebben gelijk, maar alleen de drinkers weten waarom” (S. Carmiggelt)
    Inhoudelijker reageren ligt moeilijk, al is goed dat het ’taboe’ wat kan doorbroken worden.

  86. Daphné

    Mijn vaders vroegtijdige dood en het alcoholisme dat daaraan voorafging, zijn mijn drijfveren om bijna geen alcohol te drinken. Natuurlijk als tiener wel eens glaasje te veel op, en de weinige keren dat ik Total loss was hebben mij vooral geleerd dat ik het gevoel van controle-verlies haat. Dus drink ik af en toe eens een glas, een maar. De laatste tijd ook minder, ik consumeer tegenwoordig zo weinig suikers dat alcohol, ook al is het maar een glas, zich direct wreekt op de weegschaal. Deze zomer een paar keer goed gaan feesten, en de laatste keer kreeg ik van de (niet onknappe) barman na twee glazen gewoon de literfles plat water mee. :D

  87. Wauw, knap. Ik deed deze zomer mee met de miss Pixie blogchallenge waarbij we uitgedaagd werd om 1 week iets niet te doen, eten,… Ik koos voor alcohol omdat ik net zoals jij vond dat het gebruik er langzaamaan meer en meer insloop. Niet meer bij speciale gelegenheden maar ook op een doodgewone avond.
    Ik heb zelfs die week gefaald. Ik heb toch een glas gedronken. Een eye opener van formaat.
    Misschien dat dat boek van Lien, hier wel van pas zou komen.

  88. Dana

    Ohmygod Lilith! Ik dacht altijd dat ik alleen was … Ik ben behoorlijk onzeker van mezelf en van tijd tot tijd verlies ik mezelf ook in een wijntje of een pintje omdat alles dan zooooveel beter lijkt te gaan. De stap naar een 2e wijntje is dan rap gezet want het is toch o zo fijn om dat hoofd effe te doen zwijgen… En dan idd de wederhelft die vraagt of dat alcoholisch drankje weer nodig is “want alles komt vanzelf weer goed”. Ik hou me ook meestal bij 1 a 2 wijntjes maar het kan ook niet zijn dat dit de oplossing is. Drinken om het hoofd effe te doen zwijgen. Dus ook ik zou graag kans maken op dat boek 😀. Als ik het boek niet win heb ik zowieso al gewonnen door jouw post te lezen! Ik ben niet alleen, thank god! Dankjewel Lilith!

  89. Ik drink niet zo heel veel. Maar toen ik vorig jaar eens een maand zonder alcohol deed, viel het mij pas op hoe vaak je toch een glas drinkt op een onbewaakt moment. Dus toch wel chapeau voor wat je doet. Je moet vooral doen waar je jezelf goed bij voelt.

  90. Ik snap het, ik neem me soms voor om niet te drinken, maar ik haak af als ik op de plateau op de receptie alleen maar vies fruitsap zie staan.

  91. Omdat ik wil testen wat een maand zonder alcohol met mij doet. Omdat je artikel mij aan het denken heeft gezet. Niet omdat ik veel drink. En ik reageer (anders bijna nooit) omdat ik veel heb aan dergelijke artikels en omdat ik je wil bedanken voor je disclaimer …

  92. Ruth

    Mooie post. Ik herken veel in wat je schrijft. Drink zeker niet dagelijks maar als ik drink wordt het me regelmatig toch te veel en dan is het de dag erna afzien. Fun indeed! Stoppen met roken heb ik ondertussen gedaan. Maar nog nooit bedacht om ook helemaal te stoppen met drinken. Misschien dat dit boek mij kan motiveren om het alvast een maand te proberen en er de benefits van in te zien. Dus ik doe graag mee!

  93. Mooi. Prachtig geschreven. Je hebt me echt aan het denken gezet. Er staat een aangebroken fles witte wijn in de koelkast, waarvan ik vanavond zeker een glas zou nemen, dacht ik tot 10 minuten geleden. Last van angsten en dat die versterkt worden door alcohol, heb ik niet, maar verder herken ik veel van wat je schrijft. Dankjewel.

  94. marlies

    het is goed dat alcoholgebruik bespreekbaar wordt gesteld. Sinds ik bepaalde medicatie moet nemen, verdraagt mijn lichaam alcohol niet zo goed. Ik drink dus occasioneel één of twee glazen, en denk daar voor de rest niet teveel over na. Ik ben niet bang dat ik over de schreef zal gaan: ik ben nogal een controlefreak. Ik geloof niet dat ik de laatste 10 jaar al dronken ben geweest. Wel groeit bij mij het besef dat alcohol een roes veroorzaakt. Wanneer ik drink, ben ik me daar dan ook goed van bewust. Ik dronk in januari 30 dagen niets (en dat ging goed) en plan in het najaar nog zo’n kuur. Niet drinken heeft ongetwijfeld veel voordelen. Toch ben ik er niet voor gewonnen om het op te geven: af en toe iets drinken is fijn én lekker. Ik heb het boek dus niet nodig, maar ben blij met je inzichten…

  95. Maartje

    Zo herkenbaar… vooral de angsten die dan inderdaad gemilderd worden door alcohol… en het alles of niets principe… en de black outs., en de belofte aan mezelf dat het morgen anders wordt…Gelukkig ook niet overdag… maar ’s avonds.. als beloning… voor de gezelligheid.
    Ja, een boek mag, heel graag zelfs

  96. Goele

    Whaaauw, knap!
    En herkenbaar. Ook ik vraag me voor ik vertrek telkens af wat ik ga drinken hoeveel max en hoeveel afwijking er op mag zijn. (2 of mag eentje meer toch ook en ach ik heb nu toch al gedronken dus, ….)
    Mijn excuus: ik lust geen frisdrank en altijd maar water drinken? Pffff….
    ik val, volgens de normen, niet in de categorie probleemdrinkers maar ik heb er zelf wel een probleem mee. 😉
    Het klinkt misschien onnozel maar ik ben blij dat ik niet alleen ben.
    Veel succes nog!! Jij kunt het!!!

  97. Julie

    Ik zit hier in de zetel en voel me betrapt ;-) september ging no-alcohol-maand zijn, maar gisteren was er een feestje… En daar was al meteen de uitzondering, want op een feestje mocht het wel uiteraard… Ik ga ook stoppen, het gevoel dat ik vannacht had en nu nog heb, is het echt niet waard… misschien helpt het boek me!

  98. Charlotte

    Hallo Lilith,
    Bedankt voor je ontboezemingen, vooral als ze zulke mooie stukjes tekst opleveren.
    Ik ben wel geïnteresseerd in het boek. Heel toevallig, maar vandaag heb ik met een vriendin afgesproken om in september geen alcohol te drinken. Tot 30 september, want dan ga ik naar een trouw. Flauw, ik weet het. In februari deed ik mee aan Tournee Minérale. Dat ging best goed en ik wist zeker dat ik na afloop minder alcohol nodig zou hebben in mijn leven. Maar enkele maanden later eindigde ik de dag weer steevast met bier en was ik het die op feestjes of bij vrienden het meeste dronk van allemaal. Ik haat het om afhankelijk te zien van drank. Ik wil voor mezelf bewijzen dat ik me ook kan ontspannen, dat ik ook plezier kan maken, dat ik ook aangenaam gezelschap kan zijn zonder eerst enkele glazen achterover te slaan. Bedankt, jouw stukje geeft me meer moed!

  99. dankjewel voor deze post.
    pluspuntje: er zijn zoveel meer lekkere non-alcoholische drankjes dan vroeger, toen je als teetotaller veroordeeld was tot suikerige frisdranken. in de maatschappij is dus wel iets aan het veranderen. Dit weekend dronk ik met een vriendin op restaurant een zalige virgin mojito, die toch gewoon uit een flesje kwam. maar zoals iemand hierboven zegt: dan kom je toe op een receptje en staat er alleen van die vieze gerehydrateerde fruitsap – yuk. dan kies ik ook voor de bubbels.

  100. Bedankt voor dit weeral zeer eerlijke artikel Lilith! Ikzelf ben mama van een zoontje van twee, en man wat snakte ik naar alcohol tijdens mijn zwangerschap. Stiekem nipte ik zelfs aan het glas rode wijn van mijn lief toen die even niet keek. Toen de zoon geboren werd en ik borstvoeding gaf, mocht ik van mezelf eindelijk weer trappisten drinken. Tussen twee voedingen door, want “dan kan dat toch geen kwaad” en “mijn schoonmoeder deed dat vroeger ook en met het lief is het toch ook goedgekomen”. Redelijk schaamtelijk als ik dat nu zo lees. Alcoholisme zit bij ons in de familie. Mijn nonkel had een drankprobleem dat hem fataal geworden is en ook mijn opa kon goed overweg met de drank. In het gezin waarin ik ben opgegroeid zie ik één constante: we drinken om onze introvertie en onzekerheid te overwinnen. Mijn broer wordt na drie duvels hilarisch grappig, mijn pa verbitterd en grof. En ik verander in een flauwe plezante. Nu, twee jaar na de geboorte van de zoon, ben ik niet volledig gestopt, maar ik weet mezelf wel in te tomen. Ik hou het bij af en toe een glaasje wijn bij het eten. Of een vermouth in het weekend. Maar ik hou het altijd bij één glas. Drink ik meer, dan ben ik de dag erna zo murw als iets. Ik kan er niet meer tegen. Lichamelijk niet, en al zeker mentaal niet. Noem het de tol van een burnout en een depressie. Noem het inzicht in wat alcohol heeft aangericht in mijn omgeving. Noem het inzicht in en acceptatie van mezelf.

  101. Ikke

    Damn deze pakt! Zo herkenbaar. En als ik nu het boek win dan is het zeker een teken dat het genoeg is geweest. Toeval bestaat niet. Ik ding graag mee naar het boek.

  102. Sophie

    Vandaag zit ik op dag 11 dat ik niet drink. Ook ik vond dat ik teveel dronk en ben het nu eens een keer zat. Het feit alleen al dat ik er best een beetje moeite mee heb, zegt me genoeg. Ik mis mijn “roesje” nog wel na een drukke dag. Ik dronk jaar in jaar uit 3 glazen wijn per dag, het werden er ook wel eens 4. Maar het moet maar eens klaar zijn. Ja het boek zou ik dus graag willen lezen!

  103. Elien

    Zelf heb ik.jaren geworsteld met angst en depressie…en nog steeds eigenlijk. Ik begon te merken dat ik door dronk om inderdaad de roes te voelen. Een paar uur angstvrij zijn, niet nadenken. Gewoon het feit dat die mogelijkheid er is, is soms verpletterend moeilijk. Vorige week liet ik me nog eens gaan op vakantie. Helemaal ontremd en vrolijk, maar vanbinnen heel eenzaam. Het gebeurt nog amper…maar soms is de realiteit te zwaar. Ik heb het mezelf vergeven en start opnieuw met goeie moed.

  104. Ik drink bijna nooit, maar durf dat niet zo goed een bewuste keuze te noemen. Ik zou soms vaker eens gewoon een pintje of een glas wijn willen drinken, maar een overgevoeligheid die tot migraines leidt, laat dat niet toe. Maar in alle eerlijkheid? Moeilijker dan dat ik het niet mag drinken, vind ik omgaan met de vragen en die verdomde stempel: ‘saai zeg’, ‘geitewollensokken hippie’, ‘betweterige schooljuffrouw’. Maar he, niets tegen mensen die drinken! Dus liefst ook geen verkeerde ideëen over mensen die niet drinken. :) Of misschien is het wel groter in mijn hoofd, want zoals je zelf zegt, Kelly, zijn mensen vooral met zichzelf bezig. Bedankt voor je verhaal! Zoals altijd. :)

  105. Moedig vrouwmens gij, dit schrijven. Ik denk zelf niet dat ik een probleem heb, maar besefte een tijdje geleden toch ook wel dat ik elke dag alcohol dronk. Zomer, rosé, je kent het. Toch de moeite om eens een tijdje te stoppen vond ik, om te zien of die gewoonte niet te hard ingebakken zat. Past bovendien geweldig in mijn plan om wat kilo’s kwijt te spelen. Het lukt goed.

  106. Okee, ik ben iemand die nooit drinkt, en die toch gaat reageren, omdat ik het wel snap.

    Ik kan geen alcohol drinken omdat ik er doodziek van word (zware migraine). Dat heb ik in mijn studententijd al geleerd na één jeneverke. Sindsdien hou ik het bij recepties op een bodempje champagne en tijdens feestjes durf ik wel een een beetje sangria drinken, en daar kan ik dan ongestraft vanaf komen als ik geluk heb. Voor de rest: nada.

    Maar zelfs zonder enige alcoholgeschiedenis denk ik op moeilijke momenten soms: damn, nu wou ik dat ik een glas bier achterover kon slaan. iets van alcohol in mij lijf, something to take the edge off.

    Dus ik snap vree goed dat als er geen grellige migraine-waakhond achter de poort staat te grommen, dat het dan zeer moeilijk is om te weerstaan aan de goesting om toch over dat hek te klimmen (als die beeldspraak niet te ver gezocht is, waarschijnlijk wel, maar soit).

  107. Ik ben “gelukkig” een zodanige controlefreak dat je me nooit stomdronken zal zien. Schrik om de controle te verliezen. Gewoon al het “tipsy” gevoel vind ik maar iets freaky. Toch geniet ik wel graag van een goed glas. Ik ga er ook op een andere manier mee om dan het gros van de wel-drinkers sinds mijn lief brouwer is, denk ik. Als je ziet hoeveel werk er nodig is voor een biertje, bekijk je het toch anders. Het is een veel groter compliment voor een brouwer als je geniet van 1 glas dan dat je er 5 na elkaar achterover giet zonder echt te proeven. Ik drink een biertje omwille van de smaak, niet om het feit dat het alcohol is en ik het “nodig” heb. Ook ik heb in mijn omgeving al gezien welke gevolgen alcoholmisbruik kan hebben. Dat zorgt er ook mee voor dat ik er omzichtig mee omga. Ik drink heel weinig en als ik drink is het er eentje voor de smaak.
    Ik heb gelukkig ook nog nooit de druk gevoeld om mee te drinken. Ook op ons trouwfeest vonden we het belangrijk dat de niet-drinkers meer opties hadden dan fruitsap bij het aperitief (en de rest van de avond). Een home made icetea en water met verschillende smaakjes. Het zorgde ervoor dat mensen echt een hele avond zonder alcohol konden en veilig de baan op konden. Ik vond het ook super om zoveel mensen met een glas icetea te zien.
    Ik vind het echt chic dat je zelf doorhad dat het “problematisch” aan het worden was en dat je je verantwoordelijkheid opnam voor jezelf. Ik zie aan de reacties dat je ook anderen aanzet tot nadenken over hun eigen drankgebruik met jouw eerlijke en moedige stukje. Well done, alweer :)

  108. JokeS

    Ik dronk vaak, ik dronk veel. 2 á 3 g&t ’s avonds voor tv, feestjes: dan was het altijd feest. De katers waren hel. Elke keer opnieuw. Elke. Keer. En ik kreeg het maar niet geleerd. Ik dronk als ik zwanger was – weinig, maar ik dronk wel een aantal glazen wijn,martini en een sporadisch biertje. Het drinken werd een uitlaatklep toen het moeilijk ging en een gewoonte toen het weer gemakkelijker ging. Ik dronk veel.
    9 maanden geleden dronk ik de laatste keer alcohol. Dat lijkt niemand te geloven: voor m’n verjaardag kreeg ik 2 mooie g&t glazen, als ik m’n vrienden vertel dat ik gestopt ben met drinken moeten ze eens lachen en ik krijg meermaals de vraag of ik een glaasje mee drink, “nee, ik drink geen alcohol”, zei ik steevast in het begin. Dat is – gemakkelijkerwijze – een “nee, water is goed” geworden. Zo kijken mensen me niet aan alsof ik luizen heb.
    Het klopt: ik wil mijn dochters niet laten opgroeien met het beeld van een moeder die drinkt of een moeder die in de zetel hangt met alweer een kater.
    Als mensen me er toch nr vragen, dan zeg ik eerlijk dat ik mijn portie alcohol al opgesoupeerd heb.
    En weet je wat: wat voel ik me goed!

    1. Waw Joke, zeer herkenbaar. Wat goed, allemaal, blij dat jij je ook zoveel beter voelt. :)

      En grappig dat je dat zegt, van die glazen. Ik kreeg voor mijn verjaardag ook een fles cava, uit gewoonte. Met de woorden “Youri kan hem dan opdrinken”. Haha, Youri drinkt ook niet meer, uit sympathie. Maar ik vind wel iemand om hem aan te serveren, dus no biggie.

  109. “En waarom andere mensen zoveel trager drinken dan ik. En of het fout zou overkomen als ik al een nieuw glas wijn bestel.” Check! Sinds Lien haar boek uit is (moet het wel nog lezen) sta ik er wat vaker bij stil. Ook omdat ik de laatste tijd merk dat ik meer moeite heb dan ooit om maat te houden. Laatst mij behoorlijk zat gedronken op een feestje waar mijn kinders bij waren. Dat is eigenlijk gewoonweg zielig. (“Je danste als iemand die doodging, mama”. EUHM OK) Dus ja…

  110. 1GlasCava

    Ik drink heel erg weinig, maar sla een glas cava nooit af. De reden? Mensen vinden mij al saai genoeg zo. Als ik dan nog eens “nee, ik drink niet” erbovenop gooi, is het helemaal naar de vaantjes.

    Ik laat het ook altijd bij 1 glas, want ik hou niet van controle verliezen. Bovendien heb ik schrik van zatte mensen. Mensen worden zo onvoorspelbaar wanneer ze dronken zijn! Verschrikkelijk vind ik dat. Als ik mij niet meer comfortabel voel, ga ik gewoon weg, ook al ben ik met die mensen uit aan het eten.
    Ik ben dan ook heel erg graag rond mensen die steevast niet drinken, zij geven mij rust. Ik weet dat ik op hen kan vertrouwen; dat zij geen gekke, onvoorspelbare dingen gaan doen.

    Ik vind het jammer dat alcohol drinken zo normaal is. Er zijn mensen die ik al jaaaren ken en nog nooit water of frisdrank heb zien drinken (en ik zie ze elke week). Ik heb er al in het ziekenhuis weten te belanden door comazuipen. Als ik dan vraag: “Is alles wel ok met X?”, krijg ik het antwoord: “Ja, dat is genieten van het studentenleven, hè.” whaaat??
    Mensen die zich te pletter drinken en hun wederhelft bijna elk weekend laten opdraaien voor de zorg van hun kinderen, omdat ze met een kater in bed liggen. Iemand wiens probleem doodgezwegen wordt in het gezin, ook al zijn er enkele incidenten geweest die het toch eens ter sprake had kunnen brengen. Incidenten die de volwassen kinderen in een moeilijke positie brengt.
    Anderen die dan, als ze dan eens gaan eten of op café gaan, gemakkelijk een fles wijn of twee soldaat maken. Fijne gesprekken heb je dan niet meer.

    Dat zijn geen normale toestanden meer, zeker niet als je weet dat je het die mensen nooit zou toeschrijven. Geen marginale thuissituaties of weet-ik-veel-wat. Je loopt er zo veel voorbij op straat waar je het niet van zou denken, vrees ik.

    Het ergste is dat dit niet eens als problematisch wordt ervaren allemaal. Hoe ver moet het dan komen?

    Sta eens stil bij het drinkgedrag van familieleden, vrienden, kennissen… Je zou nog verschieten hoeveel mensen drinken en hoe ongelooflijk normaal dit allemaal wordt bevonden.

    O wee als je dit allemaal luidop zegt, want dan ben je zo’n saaie zuurpruim dat geen plezier heeft in haar leven. Ofzoiets. Probeer het anders eens uit in de commentarensectie van HLN ;-)

  111. Chris

    Heel mooi verhaal…een boost voor mensen met een alcoholprobleem.zelf heb ik een heel verhaal achter de rug met alcohol..laat ons zeggen dat we niet de beste vrienden zijn.na een lange strijd en een.opname ben ik bijna een jaar nuchter.en daar ben ik enorm dankbaar voor.

    Super dus!!

  112. Arno Beckers

    Hoi Lilith,

    wat is dit heel erg herkenbaar, seg!

    Ik heb nu 20 dagen de alcohol afgezworen en het voelt als een opluchting. Ook ik vroeg me steeds af voor een avondje uit of en, indien ja, hoeveel ik die avond zou drinken. Het uiteindelijke resultaat was, veel te, vaak dat ik toch te veel had gedronken.

    Ik heb tegen heel mijn omgeving gezegd dat ik 100 dagen geen alcohol meer ging drinken. De reacties gingen van bijna verontwaardiging tot relatief begripvol. Maar ikzelf ben iedere keer weer blij als ik thuis kom en geen alcohol gedronken heb.

    Dus heb ik me nu al voorgenomen dat ik dit na die 100 dagen ook ga volhouden. Ik zeg niet dat ik nooit nog iéts van alcohol ga drinken. Maar dit zal dan een minimum van twee per week zijn, waar het vroeger gerust 20 per week waren.

    Ook wil ik je even zeggen dat je een heel leuke manier van schrijven hebt!

    grtjs,

    Arno

  113. hilde

    Héél herkenbaar ! Ik ben ondertussen 9 maanden gestopt met alcohol. Het proces verliep zoals bij het roken. Ik heb er 4 jaar over gedaan om tot een volledige stop te komen. 4 jaar geleden was bij mij écht de maat vol, na het zoveelste feestje met lekker uit de bol gaan, hier en daar wat geruzie, daarna de black-out, en de volgende dag een kater om u tegen te zeggen en een schaamtegevoel. Maar het is me toen amper een maand gelukt. En weer waren er intussen zulke feestjes geweest. Maar nu is het dus toch gelukt. En sinds enkele weken kan ik eigenlijk ook zeggen dat ik er écht vanaf ben. Ik wil het zelfs niet meer. Ik wil zelfs geen sociaal drinker meer zijn, want ik ben er rotsvast van overtuigd dat het schadelijk is. Ik vind het jammer dat ik zoveel jaar zoveel gedronken heb, als mama, als echtgenote. Ik had ook angsten, verdriet om veel te vroeg gestorven ouders, zelfmedelijden na emigratie, altijd een vaag depressief gevoel, (waarschijnlijk schuldgevoel), mezelf moeten bijeenrapen ’s morgens, en ik dronk ook niet zo heel veel in de week, 3-4 glazen per dag, maar had dan al een kater en in het weekend was er vaak geen rem. ik heb een tijd gedacht dat ik een burn-out had, maar denk dat het louter aan mijn drankgebruik lag. Als ze mij nu vragen of ik van plan ben om dat vol te houden antwoord ik ook : Ik heb genoeg gedronken in mijn leven :-). En het is met elke verslaving zo : je kan maar stoppen als je alle banden doorbreekt. Dus niet 1 of 2 glaasjes, of alleen in het weekend, want dan ga je daar inderdaad constant over nadenken. ik heb trouwens ook die app. Ik vind het wel iets dat ik van de daken zou willen schreeuwen, zo blij ben ik, alleen zijn er mensen die mij nu gek verklaren, waarschijnlijk. :-)

  114. Melissa Raeymakers

    Heel herkenbaar je verhaal en reacties. Voor mij helpt dergelijke verhalen lezen. Het afgelopen jaar greep ik meer naar alcohol om te ontspannen met vele gevolgen. Ik begon me minder fit in mijn lichaam en hoofd te voelen. Wat een weerslag had op mijn gezin en werk. Ik deed al mijn taken nog maar alles voelde aan als verplichtingen. Ik geraakte meer grip op mezelf en mijn leven kwijt. Vorige maand heb ik beslist om te stoppen met alcohol en mijn levensstijl actief te veranderen. Ondertussen heb ik 50 dagen niet meer gedronken en ik merk een groot verschil in hoe ik in het leven sta. Ik voel me fitter en gezonder, ook mentaal is er meer rust in mijn hoofd gekomen.bovenal is Het fijnste dat ik veel echter ben in contact met anderen en aandacht heb voor de personen rondom mij zonder bezig te zijn in mijn hoofd wat nog allemaal moet gebeuren.

Reageer zelf

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>