lilith voelt haar hart breken boven een potje garnalen

IMG_2271Een tijd geleden overleed de meme van Liese.
Daar schreef ze dit mooie stukje over.
Over de meme die honderd werd.
En hoe hard ze haar zal missen.

Ik las het en was vooral blij dat ik niet kwaad was.

Mijn kwaadheid, die duikt op de gekste momenten op, namelijk.

En ja, al eens als mensen in mijn ogen te lang blijven hangen in verdriet om een hele oude oma die gestorven is. Wat hadden ze dan gedacht, hoor ik mezelf denken, dat hun oma wel voor eeuwig zou blijven leven? Als enige oma ooit? Een paar jaar geleden zat ik zwaar geïrriteerd in mijn auto naar Studio Brussel te luisteren omdat de hele wereld zo’n drama maakte van de dood van David Bowie, een man die ze niet eens persoonlijk hadden gekend. Typisch voor mensen die zelf geen nabije doden hadden te betreuren en zich dan maar wentelden in iets dat in mijn ogen weinig impact op hun leven had. Hoor ik mezelf dan denken.

En dan wil ik wegkruipen onder mijn jas omdat ik ook wel weet dat het niet helpt, en een beetje flauw is om daar mijn kwaadheid op te richten. Omdat die mensen echt aangeslagen zijn door de dood van hun muzikale held. Omdat ik weet dat dat hun goed recht is. En dat oude oma’s verliezen die de negentig hebben gehaald helemaal niet impliceert dat het verdriet minder waard is dan dat van mij.

Zo kan ik kwaad worden op mensen die publiekelijk treuren om hun overleden kat.
Een hamster of kanarie vind ik nog erger.
Dat durf ik haast niet schrijven maar ik doe het toch.
Zo kwaad dat ik daar soms voor kan zijn.

Trots ben ik er nooit op.
Ik weet dat hun verdriet oprecht is.
Dat dat verdriet er ook in duizendvoud mag zijn.

Er schuilt jaloezie in mijn gedachten, en bitterheid.
Ik zei altijd dat het geen zin had om kwaad te zijn, want op wie?
Ik zei dat ik dus niet kwaad was.
Wie had er immers schuld aan, dat mijn kindjes geen oma’s hebben?
Niemand. Niemand had beloofd dat er oma’s zouden zijn.
Neen, ik wist niet op wie ik kwaad moest zijn, dus deed ik het niet.

Dacht ik.
Tot er dus iemand treurt om een kat op Facebook, of om een hele oude grootouder.
Dan slaan mijn ogen aan het rollen.
Dan voel ik mijn vuisten ballen in mijn zaken.
Dan vind ik dat zij minder recht van spreken hebben, met hun voorspelbaarder verdriet.
Neen, trots ben ik daar niet op.

Net zo min op de momenten waarop ik zou willen roepen dat het allemaal niet zo simpel is als de kindjes even een weekend bij de grootouders doen zodat wij tijd hebben voor onszelf. Soms wil ik roepen dat alle oma’s dood zijn, terwijl ze nog lang geen zestig waren, mijn mama zelfs nog lang geen vijftig, en dat ik dan wel doe alsof dat meevalt, maar dat het dat echt niet altijd doet.

Dat ik denk dat veel van mijn vermoeidheid te maken heeft met al meer dan tien jaar geen moeder meer hebben om op te trommelen of tegen te zagen of dingen van te verwachten. En dat mijn schoonmoeder dat met veel liefde overnam, maar dat zij er ook al een hele tijd niet is. En dat ik zeer blij ben met iedereen die helpt en met de opa’s die keihard hun best doen, maar soms ook gewoon boos ben en vind dat iedereen met dode katten moet zwijgen.

Ik was dan ook opgelucht dat ik het bij de post van de powermeme van Liese niet had.
Ik vond het jammer voor haar, kon ook snappen dat het zeer doet.
En toen vriendin I. onlangs vertelde dat haar oma was gestorven had ik het ook niet.
Was er weer plaats voor empathie.
Gelukkig, dacht ik.
En dat mijn kwaadheid misschien aan het passeren was.

Maar gisteren reed ik voor mijn werk naar de zee en hoorde ik mensen praten met het Koksijds accent van mijn moeder en mijn pepe. Allebei dood.

Ik bracht garnalen mee, vers van de boot, en toonde ’s avonds aan Dexter hoe je die pelt, zoals ik het leerde van mijn ondertussen dode mama en mijn ondertussen dode pepe, waar ik dus geen foto’s als deze meer naar kan sturen.

IMG_2269

En dan ben ik toch soms nog een beetje kwaad.
Ook al weet ik niet op wie.
Dan stuur ik een sms’je naar mijn papa en dan zegt hij dat ze inderdaad trots zouden geweest zijn.
Dan ben ik ook een beetje blij.
Ook al weet ik niet voor wie.

Ik denk dat het erbij hoort.
Maar trots ben ik nu ook weer niet.

Deze post maakt deel uit van de 40 dagen bloggen-challenge. Dit is dag 26/40. Ik heb 2/6 van mijn skipdagen gebruikt. 

Reacties

  1. Mooi, en herkenbaar ook wel, ik denk normaal zelfs (wat is normaal he :-) )
    En onbegrijpelijk voor mensen die het niet hebben meegemaakt. Wat objectief gezien normaal is, want hoe grof is dat wel niet, een ander zijn verdriet niet gunnen. Maar toch voelt het gewoon zo oneerlijk soms. Eigenlijk zou iedereen keihard moeten kunnen huilen om katten en hamsters en goudvissen.

  2. Lien waerlop

    Pfieuw, tranen in de ogen omdat het zo herkenbaar is. De pijn, de kwaadheid, het verdriet en toch ook weer vreugde als je je kind iets van ‘hemeloma’ kan leren

  3. Veerle

    Super herkenbaar. Het is iets waarover we niet onmiddellijk veel praten, maar die kwaadheid (bij onrechtvaardigheidsgevoel) hebben we echt allemaal wel eens. Merci dat jij ‘t zo mooi omschrijft. ❤️

  4. Heel mooi geschreven. En herkenbaar, maar dan op een ander gebied. Ik had (heb) hetzelfde als mensen vertellen over hun “traumatische” bevalling. Ik vond hun verhalen altijd veel minder erg als het mijne. “Ok, jij had ook een spoedkeizersnee, maar je wist dat hij nog leefde”, denk ik dan. Of “Ok, jij had ook een spoedkeizersnee, maar je was wel WAKKER toen je kind er werd uitgehaald”. Ik werd onder narcose gebracht in de veronderstelling dat mijn kind was gestorven in mijn buik en vervolgens kreeg ik uren later een kind in mijn armen geduwd dat ik niet herkende, dat volgens mij niet eens KON leven en dat dan ook nog eens maandenlang krijste en niet sliep ’s nachts. Hoe konden andere mensen dan zielig doen over dat scheurtje of die knip?
    Rationeel weet ik dat dat voor hun ook écht niet fijn is. Maar zo voelt het niet. Net zoals mama’s van een kind dat wél doodgeboren wordt waarschijnlijk denken over mij “waar hééft ze het over? haar kind lééft toch?”
    Dus ik hoop dat ik ook ooit op het punt kom dat ik niet jaloers hoef te zijn op een ander zijn “banaal” bevallingsverhaal

    1. Ik snap dat ook.
      Met mijn huilbaby kon ik ook zo doen, besef ik nu.

      Dat iemand zei dat haar kind een paar uur had geweend en ik dat echt belachelijk vond, dat daar zelfs over werd gepraat! Man toch. Ze moesten eens weten!

      Terwijl ik nu soms een wrak ben als Flo een half uur weent ’s nachts, bij wijze van spreken.
      En dan ook vind dat ik heb afgezien, omdat dat op dat moment ook gewoon zo voelt.

      Zit kwaadheid niet in elk verwerkingsproces? :)
      Of een gevoel van onrechtvaardigheid?

      Ik hoop met je mee dat het makkelijker wordt. x

  5. Ik heb dat ook. Ik heb het lang niet als kwaadheid ervaren, maar als een soort onverwachtse frustratie. ‘Och mens’, denk ik dan, en ik weet dat dat niet hoort, en dat verdriet verdriet is, en dat je ook voor je hond kunt janken als nooit tevoren. Je kunt dat niet meten, ik weet dat, en ik heb zelf mijn kindje verloren maar het verdriet voor mijn grootmoeder was minstens even zwaar.
    Maar ik heb het ook, dus. In flarden, hoe meer mijn zenuwen blootliggen (zoals nu weer voor de komende weken erg het geval is), hoe vakr het opduikt.
    Fiew.

    1. Oh Marie, omdat je dat nu zegt. Ik schaam me nog het meeste omdat ik dan vind dat ik niet mag spreken, met mijn gezonde kindjes. En dan denk ik inderdaad aan mensen als jij, die een kindje zijn verloren, en is mijn reflex: wat moeten die dan niet denken als ik dit uitspreek.

      Bij mij is het gelukkig ook in fases, en niet constant.
      Hoe meer stress en hoe meer werk, hoe vatbaarder, geloof ik.
      Courage voor de volgende weken!

  6. Platteeuw Josiane

    Heb je mama gekend , een lieve dame, met lieve kindjes .
    Je hebt het recht om af en toe kwaad en verdrietig te zijn, maar probeer het positief te draaien door de mooie herinneringen boven te halen en te vertellen aan je kindjes . Heel veel moed en sterkte gewenst op zo’ moment .
    Josiane

  7. Micheline

    Als oma van bijna 71 volg ik trouw al vele jaren jouw schrijfsels over de krib en over wat je bezighoudt in dit tranendal. En Kelly, ik herken zo zo veel over die kwaadheid die je hierboven beschrijft. Zelf heb ik 2 volwassen zonen, veertigers ondertussen, en 2 heerlijke kleinkinderen, maar heb mijn beide ouders al heel lang geleden moeten afgeven (mijn mama was 38, mijn papa 61). En dat ik niks van mijn besognes en vreugdes i.v.m. hun kleinkinderen met hen heb kunnen delen, dat vind ik eigenlijk nogal triest. En ja, zelfs na al die jaren kan ik daar nog verdrietig over zijn.

  8. Katleen

    Ik heb dit in verschillende stukjes moeten lezen… Want je pakt me recht in mijn hart. En recht in mijn schaamte. Maar eigenlijk voel ik me vooral opgelucht. Ik ben duidelijk niet de enigste…

  9. Ik heb het ook gedaan, dat meten. Het is na al die jaren zonder mama – bijna 20 – wat gesleten. Elk heeft zijn rugzak en iedereen sleept verdriet mee. Maar ik durf het nog wel eens vergeten, als de schouderbanden van mijn eigen rugzak te hard in mijn vel snijden.

  10. Kristien

    Zo herkenbaar. En omdat het een verlies is dat zich met de tijd telkens op een andere manier laat voelen, denk ik niet dat dat gevoel snel slijt, ook al zou ik dat wel willen.

  11. Zo goed geschreven, zo herkenbaar. Ik mag even kwaad en gefrustreerd zijn van mezelf, als mensen verdriet hebben of klagen dat de grootouders net die ene dag eens niet kunnen oppassen. Vaak wordt het daarna een vleugje “goed voor hen, dat ze dát nog erg kunnen vinden”. En soms een vleugje medelijden, want de eerste keer dat ik met dat rauw gapend zwart gat dat rouw heet te maken kreeg vond ik het ergste. Als je niet zomaar hulp kunt inroepen, leer je heel goed je plan trekken. Bij manlief en ik zorgt het ervoor dat we heel goed weten wat we aan elkaar hebben en dat we samen alles aan kunnen dat de wereld onze richting uit gooit. Desnoods met kleerscheuren, maar we geraken er wel.

    Youri en jij zijn de wortels van jullie gezin. Dat is absoluut niet gemakkelijk, en vast ook niet eerlijk, maar je gaat er wel extra stevig door in je schoenen staan en je bewaakt je grenzen beter omdat er meer van afhangt.

  12. Hilde

    Helemaal normaal! Heb ik ook wel eens. Tenslotte voel je enkel je eigen verdriet. Onlangs een collega over haar 90+ moeder die weer thuis is na een ziekenhuisopname. Dan denk ik, semi-ouderloos sinds m’n 15 en helemaal sinds m’n 30, ook wel eens : goh, vrouw, je weet niet half hoe verwend je bent. En tegelijk toon ik bij de slager een potje verse kruidensmeerkaas aan onze oudste dochter (9) : “kijk, dat was oma’s lievelings.” Ook al heeft ze haar oma zelf niet bewust gekend (ze was 5 maand toen mijn mama overleed). Dus zeer te begrijpen, des mensen. Ik moet me ook altijd inhouden als ik ergens dochters met hun mama’s zie in de stad : dan wil ik hen tegenhouden en zeggen : “mensen, geniet!! Je vindt dit misschien normaal maar het is bijzonder!” Allez, weer een tsjoeze voor jou! (meer en meer West-Vlamingen in Gent, schijnt het ;-) en PS wedden dat “kruidensmeerkaas” veel punten is bij Scrabble? :-)

  13. Evi

    Oooh zo herkenbaar, hier reeds 24 jaar mn papa verloren toen ik 16 was en verdomme wat doet dit nog steeds pijn! Dan voel ik mij ook nog es immens schuldig wanneer ik die jaloersheid voel van iemand die rouwt om een verlies van een +80jarige, maar idd, een geliefde geven we nooit graag af en het berokkent iedereen verdriet en hartzeer, of ze nu 46 (zoals papa) of 90 zijn, het blijven onze geliefden, onze dierbaren. Dus troost je; je voelt dit niet alleen, soms zit ik zelfs op een begrafenis van iemand die ik persoonlijk niet zo goed kende , maar uit deelneming voor dicht familielid die je dan wel goed kent en herleef je precies die begrafenis van je eigen dierbare terug, zit je daar terug te janken, niet tegen te houden, maar in feite om je eigen verdriet, dan voel ik mij ook steeds zo schuldig, nog steeds na 24 jaar. 😢

  14. mooi gezegd, en ja, verdriet kan je nu eenmaal niet met elkaar vergelijken. de zorgen van de ene persoon zijn voor een andere misschien futiel, maar het gaat erover hoe het voelt vanbinnen he… Het is gewoon rot en oneerlijk, mensen moeten afgeven. Of zorgen hebben tout court.

  15. An

    Vorige week nog mijn tong afgebeten toen een kennis me vertelde “dat ze nu wist ik hoe ik me voelde” nadat ze haar 82jarige vader na 1 week in het ziekenhuis (voorheen kerngezond) had afgegeven. Nee, dat weet je niet. Had ik willen zeggen. Nee, dat is NIET hetzelfde als je vader op zijn 52 ,na 2 jaar knokken tegen kanker afgeven. Dat is NIET hetzelfde als hoogzwanger van zijn eerste kleinkind in het crematorium te staan… Voor wanneer ben jij uitgeteld? Vandaag…

    En dan voel ik me ook direct een slecht mens omdat ik dat nog maar denk. En dat ik direct zo kwaad wordt. Want inderdaad… op wie?

    Fijn om te lezen dat ik daar niet alleen in ben!

  16. Ik kan dat ook hebben, bij mensen die klagen over het weer of over een lastige collega. Gij zijt tenminste gezond, denk ik dan, en als die prullen echt uw grootste probleem zijn, beseft ge niet half hoe gelukkig ge zijt. Tja. Ik ben af en toe een beetje Calimero denk ik, maar zolang ik mijn mond hou, doe ik er alleen maar mezelf kwaad mee zeker? :)

  17. Jolien

    Zo ben ik jaren vrijwel jaloers geweest op mensen van wie de ouders gestorven waren. Mijn vader heeft alle contact verbroken toen ik 8 was (mijn broer was 4), en dat vond ik jarenlang zo erg! Hij liep gewoon rond, wist waar we woonden en liet niets van zich horen. Als hij ‘gewoon’ gestorven was, kon ik de oorzaak van zijn afwezigheid niet bij mezelf zoeken, want dat doe je automatisch: “misschien waren we gewoon geen toffe kinderen…”. Toen hij jaren later, op mijn 19, stierf, viel er een last van mijn schouders. Pas toen kon ik het helemaal loslaten en aanvaarden, vanaf toen lag de ‘fout’ bij niemand.
    Enkele jaren later stierf mijn grootvader na een gevecht tegen kanker. De man had al die jaren de vaderrol op zich genomen. Het voelde alsof ik een arm miste, en dat doet het nog steeds… Ik heb net zelf een kindje, en mijn grootste verdriet is dat hij haar niet gekend heeft.
    Om maar te stellen dat de rol van ouder of grootouder ook niet voor iedereen hetzelfde betekent…

  18. Delphine

    Zoals zo vaak, weet je de zaken eerlijk en vooral recht voor de raap te verwoorden. Dat is voor mij, één van jouw grootste kwaliteiten als auteur. Ik hoop van harte dat de kwaadheid wegebt. Sterkte!

  19. Erg herkenbaar dit. Ik verloor mijn papa op mijn 15e (door zelfmoord) en er komt kwaadheid vanuit en naar verschillende richtingen. Zowel naar oordelen toe (toen maar nu 19 jaar later nog steeds) als op de manier als jij omschrijft, als naar hem.

  20. Moeilijke materie, maar ik ben blij dat je er over geschreven hebt, omdat het zoals veel andere mensen zeggen heel herkenbaar is. Ik kan weinig empathie voelen met mensen die op deze leeftijd (35) een grootouder verliezen, want ik heb de meeste van mijn grootouders niet gekend en mijn laatste oma stierf toen ik 8 was. Ik kan me niet inbeelden hoe het is om grootouders te hebben op je 20e of 30e, laat staan bij mijn collega van 50 die nog een grootouder heeft.
    Bij mij is er maar 1 generatie vrouwen over, ik en mijn zus, want mama is er ook niet meer. En dan is die kwaadheid heel normaal af en toe denk ik.

  21. Siene

    Ik lees al jaren jou blog, maar reageer nu voor het eerst. Prachtig geschreven stukje en zoooo herkenbaar. Ik verloor mijn papa 1 week geleden… Hij werd bijna 64…. .
    Ik heb zelf jou stukje blog terug opgezocht over het overlijden van de mama van Joeri. Ik herlas het nu vanuit een compleet nieuw oogpunt…. Mooi, Kelly!

  22. Liesbet

    Mooi!
    En heel herkenbaar
    En dankje. Voor dit stukje, precies geschreven op de dag dat mijn voor-altijd-28-jaar-oude-papa 63 zou zijn geworden.

  23. Heidi

    Hier werd ik even heel stil van….merci Kelly….omdat jij het voor al diegenen die het gevoel herkennen ,durft uit te spreken.

  24. Heel begrijpelijk Kelly en knap van je dat je dit even durfde verwoorden want ik denk dat er wel meerderen met die gevoelens zitten. Dit is helemaal niet hetzelfde maar ik heb ook een vorm van kwaadheid als mensen hun honden of andere huisdieren compleet vergelijken met echte kinderen….. sorry hoor maar da’s echt niet hetzelfde … ik kan daar zo kwaad van worden besef ik nu. Maar uiteindelijk hebben zij ook het recht om hun huisdier als hun kind te zien want misschien zijn echte kinderen geen optie voor hen en dan voel ik me weer schuldig. Het is allemaal niet simpel he. Maar we zijn ook maar mensen en we weten soms met onze gevoelens geen blijf en dat uit zich dan in kwaadheid denk ik. Sterkte nog en blijf zeker die mooie herinneringen bovenhalen en delen met je kindjes. Ook al zijn hun oma’s er misschien niet meer, ze zullen ze zich door jouw verhalen zeker altijd blijven herinneren.

  25. Tuinfee

    Heel herkenbaar. Mijn mama is overleden kort nadat ik gehuwd ben. Bij iedere “mijlpaal” in mijn leven was ik zo boos en verdrietig dat ik die niet met haar kon delen. Ik haatte de periode rond moederdag, al die stomme reclame van “Viert moeder” soms wou ik gewoon schreeuwen ” ik heb geen moeder verdomme” Bij de geboorte van mijn kinderen heb ik om mijn moeder geroepen. Met mijn vader had ik een zeer slecht contact en die is overleden toen mijn oudste kind 3 jaar was. 2 jaar later is mijn schoonvader overleden en ondertussen is ook mijn schoonmoeder(echt de allerliefste oma ter wereld) overleden. Mijn kinderen hebben dus geen enkele grootouder meer. Ik kon zo nijdig en jaloers zijn als ik zag hoe andere vrouwen tijdens hun zwangerschap gezellig gingen shoppen met hun mama en hoeveel hulp die dan kregen na de bevalling en ook later met de opvang van de van de kinderen. Ik vond dat zo oneerlijk, waarom zij wel en ik niet? Mijn kinderen zijn nu 18 en 12 en ik hoop om ooit zelf een leuke oma te kunnen zijn voor hun kinderen. De dood van mijn moeder heeft een gat in mijn hart geslagen maar mijn kinderen hebben dat weer opgevuld.

  26. Wees toch maar trots jong. Omdat je zo warm menselijk bent.
    Ik ben nu 48. Het gedacht dat ik nu mijn kinderen zou achterlaten… Ze zouden verdomme ook kwaad zijn!

  27. Ola ! Heftig. Ik herken de gevoelens niet. Maar wel een andere kant. Niet durven zeggen dat ik 24 was en al weduwe. Lap. Dat mijn beide ouders al lang overleden zijn. Lap. Dat ik nooit grootouders heb gehad. Dat één van mijn beste vrienden aan kanker is overleden. Lap. Het is allemaal waar. Soms zwijg ik omdat andere mensen hun verdriet niet meer durven te uiten. Want vreemd genoeg wordt verdriet in categorieën ingedeeld. Dit is erg, dit is erger en dit is het allerergste.
    Dus wie in de laagste categorie zit moet zwijgen, want er is erger.
    Ik heb daar zelf geen last van. Geen last van mensen die verdrietig zijn om hun overleden kat. Het ergert mij niet als mensen verdriet hebben om zaken die andere mensen als minder belangrijk zien.
    Ik denk dat jouw postje vooral iets zegt over hoeveel verdriet jij hebt. En dat is best heftig. Voor jou. En niemand weet zelfs hoe heftig. Dat weet jij alleen.

  28. Ik heb maar een hele brief naar jou geschreven. Hij zal er maar tijdelijk staan. Maar ik wou het toch kwijt. Je ziet maar of je ‘m leest of niet. Ik kom al wat terug op wat ik daarnet geschreven heb. Wat ja, daar heb je geen boodschap aan.

    Ik was er een beetje het hart van in.

  29. nadine vandamme

    Mijn papa pleegde suicide als hij 82 jaar was en mijn mama dementeerde..

  30. ---

    Ik heb nog mijn beide ouders. Maar, zeker in het geval van mijn moeder, is het ook louter ‘hebben’ in de zin van: ze is er nog. Ze bestaat. Ze loopt rond. (Al ligt ze vaker.)

    Vroeger was ik kwader dan nu. Mijn vrienden hadden moeders die hen troostte als hun lief het uitmaakte. Moeders die vaak bezig waren in de keuken. Ik had een moeder die in bed lag en onder dat bed lagen lege flessen en verpakkingen van pillen. Ik had een moeder die begripvol reageerde toen mijn lief het uitmaakte: ze begreep heel goed dat niemand met mij wou samen zijn.

    Ze deed ook goeie dingen. Ze was geen monster, maar wie is dat uiteindelijk wel. En de rode draad is wat ze is: mijn moeder heeft me ongelukkiger gemaakt dan ik had hoeven te zijn.

    Ik ben er niet meer kwaad om. Ik zie dat die moeders ondertussen lieve grootmoeders zijn. De mijne doet haar best, in zekere zin. Ik beschouw mezelf soms als een moederloos iemand. Dat is praktischer.

    Ik ben jarenlang razend kwaad geweest om de moeder die ik had, maar op een dag was het gedaan en er kwam geen verdriet in de plaats, alleen het voornemen om het zelf beter te doen. (Een geluk bij een ongeluk: de lat ligt behoorlijk laag.)

  31. Dankjewel Lilith, dankjewel. Je schrijft (alweer) wat ik heel vaak denk. Mijn papa overleed toen hij 48 was, in het laatste jaar van mijn opleiding. Hij was er niet bij toen ik mijn diploma kreeg, mijn rijbewijs haalde, mijn eerste baan vond. Hij kent mijn lief niet en kent zijn kleinkind niet (mijn nichtje). Ik kan ook heel kwaad worden als mensen uitgebreid hun verdriet delen om een gestorven konijn. En tegelijk schaam ik me dan, omdat ik niet weet hoe zij zich voelen en misschien – juist omdat ze nooit iets ‘ergers’ hebben meegemaakt – kapot zijn van verdriet. Maar toch…

  32. fien

    Ik volg je blog al jaren en zal hier nu ook voor de eerste keer reageren… omdat jouw zo mooi oprecht geschreven stukje hier recht naar het hart gaat. Zelf loop ik al jaren met goed ondergesneeuwd verdriet en kwaadheid rond. En leer nu in een moeilijke periode voor mezelf, dat kwaadheid en verdriet er mogen zijn. Als je geleerd hebt het onder te stoppen, het kapot te relativeren, dan komt het er op een dag als een oncontroleerbare orkaan uit… En met jouw schrijven toon je ook aan mij hoe je dit toch vorm kan geven. Bedankt hiervoor.

  33. Knuffel.

    Het is niet iets om trots op te zijn, maar het is zo menselijk en begrijpbaar. Je bent niet de enige, maar je bent de enige denk ik die het zo mooi en authentiek kan en durft verwoorden.

  34. E.

    Ook hier is het aantal grootouders al gehalveerd, op 5 maanden tijd. Eentje koos er zelf voor, de ander vocht tot de aller-, allerlaatste seconde. Kwaadheid, ik heb het in vele maten gevoeld: in het begin zelfs naar mijn schoonmoeder die zelf de beslissing nam, terwijl mijn vader zo graag wou leven en niet meer mocht (ook al weet ik rationeel dat lijden niet te meten valt en er ook geen enkele samenhang was tussen beide overlijdens). Ik schaamde me erg voor dat gevoel. Die kwaadheid zakte wel, maar af en toe krijg ik het nog wel: als mensen in mijn omgeving bijvoorbeeld klagen dat de 4 grootouders net op hetzelfde moment op verlof gaan (hoe durven ze!) en de opvang wegvalt… Ze lijken te vergeten dat ze die 51 andere weken er wel beroep kunnen doen, dat die grootouders hun kinderen kunnen zien opgroeien, dat ze zich geen zorgen moeten maken over overblijvende ouders die worstelen tegen de eenzaamheid, … Maar lijden valt ook hier niet te meten, zeker?

  35. Annick

    Dit tekstje schudt me wat doorheen. Net een familielid verloren (80 jaar) en ja, dan zeggen we al eens:”Hij heeft een mooie leeftijd bereikt. Hij heeft een goed leven gehad.” Maar om het met de woorden van mijn tante te zeggen:”Ieder mens houdt aan zijn volk.”
    Over het moeten missen van een moeder: dat kan ook wanneer ze er nog is. Toen mijn zoontje zijn tweede verjaardag vierde, was ze aanwezig. Fysiek dan toch… Ze zat in de zetel en besefte niet echt wat er gaande was. Ze had op dat moment een off-periode (zacht uitgedrukt) zoals ze er al vele gehad heeft. Ik bekijk het zo: mijn ouders zijn er nog, maar ik heb co-ouderschap over hen, samen met mijn zus.
    Soms ben ik daar boos om en soms verdrietig en op andere momenten probeer ik dat een plaats te geven. Wat niet altijd lukt.

  36. Gudrun

    Je dwingt respect af om de manier waarmee je hiermee omgaat. Mooi. (vergeef me de woordkeuze, maar ook verdriet heeft dit in zich).

  37. Ik denk dat verdriet nooit eenduidig is. Dat verdriet om een kat of een hond of een cavia een luikje kan zijn naar een veel diepere put die ergens gegraven is, door een eerdere ervaring of net door geen ervaring met verlies. Ik denk dat elk verlies, of het nu een cavia, een ongeboren kind, een moeder of een oma is, een existentiële ervaring is en ons confronteert met de pijn van het niet kunnen controleren van het leven, het doodenge niet-maakbare.
    Tegelijkertijd herken ik ook de boosheid. Ik heb wel eens een periode gehad in mijn leven waarin ik woest werd van andere mensen hun zogenaamde problemen, die in vergelijking met de onveilige situatie waar ik me in bevond zo banaal leken. Ik herinner me nog levendig de vriendin die zeurde dat haar schoonmoeder haar kind wekelijks een petit gervais gaf, terwijl ik met mijn baby op de arm zat en geen idee had hoe ik de rekeningen moest betalen.

  38. I

    Dankjewel voor deze mooie post, herkenbaar! Het doet deugd om te lezen dat ik niet alleen ben. Bij mij heeft het verlies van mijn papa op jonge leeftijd ervoor gezorgd dat ik nogal “rationeel” ben bij overlijdens, zo van “het leven gaat door”.
    Dankjewel voor je mooie woorden!

  39. Dit is zo triest, maar ook zo mooi. Een recht-naar-het-hart postje. Ik heb twee vriendinnen die momenteel zo’n verlies doormaken, bovenop de miserie die ze al hadden. En dan denk ik: “Ik moet dringend wat minder neuten.”

  40. Ik denk dat dit niet meer dan normale reacties zijn, hoor. En die je gerust mag voelen. Iedereen rouwt/ervaart verdriet op zijn eigen manier en daar is niks mis mee. Dikke knuffel!

  41. Saskaya

    Ik hoorde het mezelf vanmorgen bitsig zeggen tegen een collega: «oh, kijk eens, hij is moe hoor, omdat zijn zoon één dag besliste om om zes uur wakker te worden». Terwijl ik al jaren in #teamnosleep zit. En ik schaamde me meteen.

    Grappig genoeg dacht ik meteen daarna aan iets anders dat ik ooit bij jou gelezen had: «als het erg voelt, dan is het erg voor jou» (of zo heb ik het toch onthouden)… Wat een impact dat jij op mijn leven hebt met je schrijfsels, jom.

  42. Telkens wanneer ik zo’n blogpost lees wil ik liefst door het laptop scherm heen kruipen (ik ga er voor het gemak maar even van uit dat ik ondertussen een beetje krimp want anders gaat dat niet lukken) en de persoon in kwestie een super dikke knuffel geven. Mijn verdriet ligt op een andere plek en héél af en toe kan ik me ook ergeren aan goedbedoelde commentaren. Aan mensen die je er ongetwijfeld mee willen troosten terwijl het eigenlijk alleen maar kwetst. Dus lijk ik een soort struisvogel-tactiek toe te passen door dat verdriet zoveel mogelijk te begraven, me zoveel mogelijk te focussen op de dingen die ik wel heb én te hopen dat dat verdriet niet ineens een keer omhoog springt en me mee naar onderen trekt. Knuffels helpen me daar trouwens bij. Iedere keer opnieuw dus vandaag … Dikke knuffel!

  43. Ohhh… ik was 27 toen mijn mama op 23 nov 2007 opeens niet meer wakker werd. Ze was niet ziek. Ze werd gewoon niet meer wakker.
    Ik heb veel nagedacht of zo een plots overlijden in mijn ogen erger of minder erg is als overlijden na ziekte. Ik heb besloten dat het allebei gewoon kak is.
    Ik werd een beetje kwaad als mensen vergeleken. ‘Ik weet hoe het is, mijn oma van 132 – bij wijze van spreken- is ook overleden.’ Dat is niet hetzelfde. Maar geen enkel verdriet is hetzelfde. En ik werd ook een beetje kwaad van het tegenovergestelde, dat ik iemand vroeg wat ze gedaan hadden dit weekend en dan zeiden ze ‘bij mijn ma gaan eten’ en sloegen ze met grote ogen een hand voor hun mond, want ocharme ik had geen mama meer en zij hadden het nu over die van hen gehad.

    Kortom, na zoiets word je gewoon van veel dingen een beetje kwaad. Dat ze niet op mijn trouwfoto’s staat. Dan zie ik in mijn hoofd wat ze zou aangehad hebben. Dat ik gewoon zeker weet dat mijn mama ZO fier op mijn zoontje zou geweest zijn, zo zot van hem. Dan zie ik in mijn hoofd hoe haar huis vol zou staan met zijn foto’s en niet meer met die van ons haha.

    Ik zit hier te wenen in de zetel en daar word ik ook een beetje kwaad van.

Reageer zelf

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>