Category Archives: how to

lilith kickt op een goede mise-en-place

Ooit zat ik met een sterrenchef in de klas. Dat werd hij pas jaren later, ik herinner me hem vooral als die kerel die nooit met iets in orde was en altijd A4-blaadjes kwam schooien omdat hij nog maar eens zijn boekentas en oké ook zijn zakdoek en waarschijnlijk ook iets om te drinken vergeten was. Toffe kerel, geen klachten, maar het was elke dag weer een wonder dat hij niet op school arriveerde zonder hoofd op zijn schouders.

Maar hij werd dus, na flink wat omzwervingen, chef. Een goede. Zo’n goede, dat iedereen in zijn zaak wilde gaan eten. Ik ook. Ik ben er een keer of drie geweest, in zijn restaurant in het midden van nergens, en het was telkens een belevenis. Maar de grootste belevenis van al, was die keer dat ik voor een culinair magazine in zijn keuken mocht staan, en toekijken, voor een reportage.

Van ’s ochtends tot middernacht. Ik stond naast hem toen hij een lammetje uitbeende, hij demonstreerde hoe je het best asperges schilde. Ik mocht zelfs ook af en toe iets kleins doen, onder het toeziend oog van mensen uit zijn team, en ik maakte niks kapot.

Die dag keek ik mijn ogen uit. Niet alleen omdat hij zijn vak ondertussen zo goed kende dat alles compleet vanzelfsprekend leek, maar vooral omdat ik me hem nog herinnerde als warrige vijftienjarige.

Voor mij stond meer dan tien jaar later een gast die de touwtjes van zijn keuken in handen had, en hoe meer ik erop terugkijk, hoe meer ik besef dat je van een warhoofd een topchef kunt maken door hem de edele kunst van het mise-en-placen te leren.

Een restaurant is een belofte, las ik ergens.
De belofte dat wat je kiest op de menukaart wordt afgeleverd.
Dat dat niet te lang zal duren.
Dat de chef alles in huis heeft, zodat hij niet nog naar de winkel moet crossen omdat de parmezaan op is.

Dat hij op voorhand zijn recept heeft gelezen.
Dat hij heeft ingecalculeerd waar het mis kan gaan, en in zijn hoofd al een plan B heeft. Dat hij telkens er iets misgaat nadenkt waaraan dat ligt, en bijstuurt.
Dat hij al zijn gerief op voorhand heeft besteld en geprept en rond zich heeft gezet, en zelfs heeft nagedacht over waar zijn mes moet liggen en waar de potjes moeten staan met wat hij nodig heeft, zodat hij niet heel de tijd tegenhands werkt als hij 80 aperitiefhapjes moet maken.

Die chef maakt een plan.
Dat is de enige manier om het te doen marcheren.
Niet helemaal waar: hij zou ook geen plan kunnen maken, en hopen op het beste. Maar dan denk ik niet dat het zou blijven duren.

Daar kunnen heel wat andere beroepen nog iets van leren.
Ik heb gewerkt met tuinaannemers die elk jaar lijken te schrikken als het zomer wordt, en daar geen rekening mee houden als ze de planning afspreken. Twintig jaar bezig, weer niet aan gedacht.

Als ik erin slaag om te doen wat ik wil doen, dan heeft het bij mij met hetzelfde te maken. Ik word zot van een goede voorbereiding. Op een positieve manier dan. Ook bij andere mensen. Ik kan wel wenen als ik samenzit met iemand die de vergadering net als ik heeft voorbereid. Niet alleen omdat dat heerlijk werken is voor iedereen, maar ook omdat dat de mensen zijn die content zijn met hun werk. Die eer halen uit de dingen die ze doen. Wiens enthousiasme dan ook weer op mij afstraalt.

Het is zalig werken met mensen die niet doen alsof alles onverwacht is en alles hen overkomt, omdat ze op voorhand hebben nagedacht.
Op voorhand nadenken is zo underrated, want het zou niet creatief en speels en cool zijn.

I call minstens een beetje bullshit.
Een goede mise-en-place maakt het verschil tussen brokkelen en content kunnen zijn van je werk.

Als ik mensen zie sukkelen en puffen en blazen, dan zijn het meestal niet de planners, maar zij die zeggen dat plannen geen zin heeft, en dan maar doorploeteren tegen wil en dank en zichzelf wijsmaken dat het aan hun job ligt. Of aan hun collega’s. Of het feit dat ze voor een baas werken, en dat allemaal niet gaat. Ook dat blijkt lang niet altijd zo waar als mensen het zichzelf wijsmaken. Ook als je voor een baas werkt, word je verondersteld om zelf je werk te organiseren. En heb je vaak meer in de pap te brokken dan je jezelf wilt toegeven.

De mensen die zeggen dat ze geen tijd hebben om vijftien minuten na te denken op zondag, maar wel elke dag achter de feiten aanhollen en daardoor amper tijd hebben om een lunchpauze te nemen of te gaan lopen of iets lekkers te koken en dus duidelijk toch niet zoveel tijd winnen als ze denken, met hun creativiteit. Die niet eens tijd overhouden om creatief te zijn, omdat ze constant op elke ping en mail aan het reageren zijn, in plaats van zelf te bepalen wat en wanneer ze willen doen. Die mensen beseffen vaak niet hoe kwetsbaar ze zichzelf maken voor de chaos van elke dag, en hoeveel energie dat vreet.

Het zijn die mensen die drie eindeloze zoom-meetings verder zijn, en steeds gefrustreerder raken, terwijl ze verder waren gekomen als ze elk apart een halfuur hadden nagedacht voor de meeting, in plaats van het moment zelf te moeten checken waarover het weer ging.

Op voorhand het recept lezen en stilstaan bij hoe je iets best kunt aanpakken, voor mij is dat ondertussen een manier van leven, en een die ik ten zeerste kan aanraden.
Het zorgt ervoor dat ik lees wat ik wil lezen.
Kook wat ik wil koken.
Maak wat ik wil maken, en werk zoals ik wil werken.
En dat doe door eerlijk te zijn met mezelf, over hoe ik mijn tijd spendeer, wat mijn limieten zijn, en wat ik nodig heb.

Mensen maken vaak de denkfout dat dat met zelfdiscipline te maken heeft, maar dat is niet zo. Het heeft te maken met het belang inzien van een deftige planning, en daar niet meer van te maken dan het hoeft te zijn. Het gaat om niet altijd op zoek gaan naar shortcuts, maar het gewoon te plannen en te doen, en jezelf dat te leren. Voor mij is dat ook zelfzorg: niet alles aan het toeval overlaten en constant op iedereen reageren. De mensen die in team Werk & Leven zitten weten dat: als ik een schrijfdag heb (op maandag en dinsdag), dan beantwoord ik geen Slack-berichten en open ik mijn mailbox niet voor ik een paar uur heb geschreven.

Het is zoals een spier die je traint, omdat je het belang inziet van sterke spieren en de voordelen die het je oplevert. Zo gek is het trouwens niet, dat de meeste mensen niet weten hoe ze een workflow moeten organiseren. Je leert dat op de hotelschool, maar ik heb dat nooit geleerd tijdens mijn opleiding. Ik heb zelf veel moeten proberen en bijsturen en weggooien, en vooral: me telkens opnieuw moeten afvragen hoe ik iets kon doen werken voor mij en mijn leven. En me niet laten vangen aan: dat werkt toch allemaal niet/ voor mij gaat dat niet/ ik ben zo geen planner/ ik heb geen karakter.

Het gaat om plannen wat je kunt plannen, zodat je bandbreedte overhebt in je hoofd om om te gaan met wat niet te plannen valt. Of om je planning los te laten, bewust dan, niet omdat je er geen hebt. Dat is iets compleet anders.

Destijds in het sterrenrestaurant zag ik mensen hard werken, en ook hard samen pauze nemen en compleet in het moment zitten in het zonnetje, omdat ze wisten dat het kon. Omdat er een plan was, en dus duidelijkheid en rust als de checklisten waren afgevinkt, en vertrouwen dat alles goed zou komen. Dat bleek ook zo te zijn. Meer dan goed zelfs. Waanzinnig goed. Dat heeft niks te maken met mensen in superefficiënte robots willen veranderen die nooit fouten maken en niks van vlees en bloed in zich lijken te hebben. Integendeel, ik zag daar vlees, bloed, en heel veel eergevoel, hoge standaarden en trots.

Een systeem hebben dat je toelaat om voor te bereiden, je processen te verbeteren en in het moment te zijn, is volgens mij ook de enige manier om zo’n dingen vol te houden. Ik had nooit gedacht dat ik dergelijke lessen kon leren van jongens die altijd weer hun blok papier vergaten, maar kijk.

Neem het van mij aan: als er hoop was voor hem, dan is er hoop voor iedereen.

Volgende week geven Anouck en ik nog eens een gratis online workshop waarin we je vertellen hoe een deftige mise-en-place en wat op voorhand nadenken je leven zoveel leuker en simpeler kan maken. De titel is “Stop met verzuipen in bergen to do’s: ontwerp jouw duurzame exitstrategie met themadagen”.

Zeker als deze periode je heeft doen inzien dat de manier waarop je werkt en leeft misschien anders mag, maar ook als je het gevoel hebt dat je wat tips kunt gebruiken: registreer je hier gratis voor de live workshop van maandag of woensdag, en ook als je er niet kunt bij zijn, is dat de manier om de opname in je mailbox te krijgen. Na afloop van de workshop gaat onze online cursus “Baas over eigen Tijd” ook weer open voor een week. Daarin leren we onze cursisten een raamwerk aan om structuur aan te brengen in hun werk en hun leven. Hun ervaringen kun je hier terugvinden.

#lockdownlessen: over houden, weggooien en overwegen

Start:
Stop:
Improve:

Het zijn drie woorden die ik elke zondag in mijn bullet journal schrijf, als ik mijn planning maak voor de week die komt. Toen ik ze deelde met de deelnemers van Tijdsbazendag in Gent, waar de foto hierboven werd genomen, werden ze druk genoteerd, en heel wat cursisten lieten ondertussen weten dat ze ook hen helpen. Dus zeker eens proberen.

Het maken van mijn planning is een proces op zich.
Een haast heilig proces, wat mij betreft.
Een proces dat ik met de jaren steeds meer koester, omdat het me zo zot veel oplevert.

Elke vrijdagnamiddag maak ik tijd voor een wekelijkse review, en maak ik een lijst met losse eindjes en dingen die ik niet mag vergeten als ik op zondag mijn weekplanning maak.

Het is een van de momenten waarop mijn volledige week steunt. Nu nog meer dan anders. Op zondag zit ik altijd even samen met Youri om onze werkweek op te delen, en dan ga ik aan de slag. Eerst met de vrije tijd, dan met de werkblokken. Wandelen en rusten zijn even belangrijk als deadlines. Ik vertel er meer over in podcast 34 van Werk & Leven, voor de liefhebbers.

Die planning en het systeem dat eraan vasthangt, blijkt nu meer dan ooit mijn redding. Ik wist dat al, maar nu voel ik pas echt dat het ervoor zorgt dat ik ook in deze periode gelukkig kan zijn met mijn leven. Dat ik de touwtjes in handen hou, los van wat er rond mij gebeurt. Dat ik het de baas blijf. Dat ik anders werk en leef dan mensen in mijn omgeving, die kopje onder lijken te gaan in hun eigen hoofd. Ownership, ik ga daar ooit eens een boek over schrijven. Baas zijn over je gedachten, en ook die bewust kiezen.

Op voorhand nadenken zodat ik niet constant op iedereen en zijn nonkel loop te reageren. Het belang van voorbereiding en een goede mise-en-place beseffen, was wat mij betreft het begin van alles. Het zorgde ervoor dat ik eindelijk mijn eigen goesting kon beginnen doen.

Los van mijn werkplanning is zondagnamiddag ook mijn moment om na te denken over waar ik voor de rest op wil focussen. Start, stop, improve gaat daarover. Waarmee wil ik beginnen, waarmee wil ik stoppen, wat wil ik verbeteren?

Dat kunnen schijnbaar stomme dingen zijn. Ik wil beginnen met elke ochtend mediteren. Ik wil meer water drinken. Geen boterhammen met choco meer eten ’s avonds voor de tv. Drie keer per week wandelen met iemand die ik graag zie. Bellen naar mensen die ik lang niet hoorde.

De vraag stellen, zorgt elke week weer voor mooie dingen, ik kan het je verzekeren.

Ik was dus al van het reflecterende type. Mijn Morning Pages waren daar bijvoorbeeld al een belangrijke tool voor. Toen mijn werkuren halveerden bij het sluiten van de scholen, heb ik ze even on hold gezet, maar man toch, ik mis ze, en dus heb ik afgesproken met de echtgenoot dat ik ze nu op zaterdagochtend inplan (wij laten elkaar sowieso elk een ochtend uitslapen in het weekend, en ik plak daar dan nog een halfuur schrijven bij), en ik probeer ze ook nog minstens een andere keer te doen tijdens de week. Zaligheid. Het oppikken alleen deed me afgelopen week heel veel deugd.

Het valt me op dat mensen die minder van het reflecteren zijn, nu ook reflecteren. De grote pauze van 2020 deed stilstaan, ook bij dingen die normaal leken, tot veel van het normaal wegviel.

Het hollen. Het rushen.

Youri en ik waren nochtans al erg bezig met het beperken daarvan.

Wij spelen geen taxi mama of papa, onze kinderen hebben geen buitenschoolse activiteiten, behalve een uurtje dansles voor Flo op vrijdag. Dat is bewust.

Ook hoe wij onze agenda hanteren, is met veel nadenken en bijsturen en overleggen en intentie.

Ik werkte al veel minder dan heel wat andere zelfstandigen, en Youri ook. Hij is een aanwezige vader, en daar kiest hij echt en bewust voor. Als je allebei zelfstandig en ambitieus bent, dan moet je ook de lastige gesprekken kunnen voeren. En dat doen we. Omdat we het allebei belangrijk vinden om geen afwezige ouders te zijn. En onze tijd zo in te delen dat we, als we bij de kinderen zijn, zo vaak mogelijk ook echt bij de kinderen zijn. Work in progress, maar wel altijd in ons achterhoofd. Net als niet te hard werken, en genoeg rust inplannen, net als tijd voor elkaar.

Onze tijd zo vaak mogelijk correct verdelen is voor ons altijd al een erezaak geweest. En toch hebben wij ook heel wat inzichten gehaald over hoe het vanaf nu kan.

Wat wil je houden, wat wil je weggooien, wat moeten we eens goed bekijken? Het zijn gesprekken die hier vaak worden gevoerd.

Gesprekken over werkuren.
Over onze kinderen die niet klein blijven, over wij die niet jonger worden.
Over wat essentieel is, en wat niet.

Over de dingen die we onmogelijk achtten, en die nu wel lijken te kunnen.
Over hoe wij willen werken.
Nu en de volgende jaren.

Over hoe veel of hoe weinig wij nodig hebben om gelukkig te zijn.
Deze gekke tijd, het zou te jammer zijn om er de lessen niet van te plukken.

Er zijn er zo veel.

Hoe hard ik al heb genoten van elke week te gaan wandelen met vriendin J., die ik anders soms maanden niet zag door onze drukke agenda’s. Gewoon eens gaan wandelen had niet voldoende geleken om voor af te spreken, dat moest toch minstens een etentje zijn dat dan weer een to do op de lijst werd om gepland en gedoodeld te krijgen. Die simpele wandelingen waren nu de heerlijke lichtpuntjes van mijn weken. Ik ga niet snel vergeten hoe ik soms heb gegierd van het lachen op anderhalve meter. Waarvoor dank, vriendin J., en laat ons dat er misschien inhouden. For reals.

Hoe heerlijk een weekend met niks in de agenda kon zijn. Hoe gelukkig ik de afgelopen weken ben geweest met mijn gezin. Hoe iedereen opleefde, van het samen zijn en het tijd hebben.

Hoe overprikkeld ik hiervoor vaak was. Hoe weinig last de kinderen blijken te hebben van niet naar overal en nergens gesleurd te worden. Hoe weinig we nodig hebben.

Heb jij dat ook?
Ik ben heel benieuwd naar wat jij al hebt geleerd. Wat je wilt houden, weggooien, en welke thema’s jij nu in overweging neemt. Ik lees het heel graag in de reacties hieronder.

Omgaan met stress over geld in dit nieuwe normaal

Ik ben benieuwd hoe het met jullie gaat. Hopelijk zijn jullie nog steeds gezond en wel, ook mentaal. Ik verbaas me al een week over hoe dit zogenaamde nieuwe normaal al zo normaal is dat het oude normaal soms abnormaal lijkt. Als in: je nog moeilijk kunnen voorstellen dat je de trein nam en tussen allemaal mensen ging zitten zonder je vragen te stellen over besmettingsrisico’s en waar ze met hun handen hadden gezeten. Hoe raar is dat, wat wij allemaal deden zonder erbij stil te staan? Precies zoals roken op het vliegtuig, maar dan anders.

Ik stel me voor hoe het zal zijn om weer in een zwembad te mogen springen of iets te eten met vrienden op restaurant. Hoe luxueus en exuberant de gedachte alleen haast lijkt.

Alsof er nog geen stress genoeg is over virussen en besmettelijkheid, merk ik dat heel veel mensen zot veel stress hebben over geld. Alles is ook gewoon heel onduidelijk: op het niveau van jobs en werkzekerheid, maar ook op het niveau van de globale economie. Dingen waar je als gewone sterveling weinig tot geen invloed op hebt.

Waar je wel invloed op hebt, is op wat je doet met het geld dat er nu is. Nu is het volgens mij belangrijker dan ooit om goede beslissingen te nemen wat uitgaven betreft, en dat te doen op basis van concrete gegevens die je ter beschikking hebt. Het is belangrijk om te weten wat een maand in je leven je kost, wat dat betekent qua bedragen, wat je musts en needs zijn, en wat je nu even kunt parkeren van kosten tot het weer beter gaat.

Het is volgens mij -naast gezond blijven- een van de grootste cadeau’s die je jezelf op dit moment kunt geven: financiële helderheid, wat de situatie ook is. Zoals velen onder jullie weten, gebruik ik zelf al vele jaren You Need A Budget, een app waarmee ik elke euro die binnenkomt een job geef, en zo altijd perfect kan zien hoeveel ik in elke categorie ter beschikking heb. Door wat te schuiven en elke categorie een duidelijk doel te geven, kan ik je niet alleen perfect vertellen wat mijn leven op een maand kost. Ik kan ook zien wat wegvalt (mijn maandelijks budget voor restaurantbezoek en kleren, bijvoorbeeld) en waarmee ik kan schuiven (het bedrag voor die reis naar Italië in de Paasvakantie kan nu even gewoon naar boodschappen, om maar iets te noemen).

Het zorgt ervoor dat zowel Youri als ik, die allebei zelfstandig zijn, weten waar we aan toe zijn. Ik zie hetzelfde bij de cursisten van mijn online cursus “YNAB- budgetteren voor beginners”. Ja, leuk is anders, maar ze geven stuk voor stuk aan dat de situatie zo anders was geweest als ze niet dankzij YNAB een overzicht zouden bewaren over alles. Iemand werd door het virus een maand eerder op zwangerschapsrust gestuurd dan voorzien, en is zotcontent dat ze met wat schuiven toch de tijd met haar kindje zal kunnen spenderen die ze samen wilde spenderen. Pockets of control, noemen ze dat. Zo zo belangrijk in tijden als deze. YNAB is voor mij en zoveel anderen een godsgeschenk. Als er een ding is dat ik iedereen op dit moment zou gunnen, dan is het de mogelijkheid om door een blik op hun budget te zien dat het nog wel even lukt, en de opties om te schuiven met bepaalde zaken en zo te weten dat het goed komt.

Het is essentieel voor je mentale en financiële gezondheid om de feiten zo snel mogelijk juist te krijgen, zodat je weet hoe je dit financieel kunt doorstaan, hoe veerkrachtig je bent, en of je hulp nodig hebt.
Er is volgens mij geen betere manier dan nu om de dingen concreet in de ogen te kijken en een budget op te stellen. Om een systeem te volgen dat je toelaat om je huidige financiële toestand onder ogen te zien, en er strategisch en weloverwogen mee aan de slag te gaan, zodat je de wanhoop en paniek achter je kunt laten. Ik heb ondertussen honderden mensen geleerd hoe ze op een uur of twee met YNAB aan de slag kunnen, en volgende week doe ik dat nog eens opnieuw.

Ik wil iedereen die nu flipt over geld zo rap mogelijk aan het budgetteren krijgen, zo simpel is het.

Dus ja, iedereen die het mij vroeg via mail en privé-berichtjes: je kunt de cursus “YNAB-budgetteren voor beginners” heel binnenkort weer volgen. Op een uur of twee leer je van mij door middel van video en tekst hoe je je eerste budget opstelt. De cursus volgen kan de komende twee weken met korting, en ik voeg er de toegang tot de besloten Facebookgroep aan toe (het was de bedoeling dat die optie eruit zou gaan, maar ik hou die er nog twee weken bij zodat je alle hulp krijgt die je nodig hebt). Samen met een nieuwe bonusmodule waarin je leert hoe je budgetteert in onzekere tijden als deze.

(Ben je al cursist? Dan voeg ik die bonus gratis en voor niks toe aan je cursusmateriaal in Teachable, volgende week. Geen dank! Mocht je iemand kennen die de cursus zou kunnen gebruiken, geef hem of haar dan even een seintje dat dat binnenkort weer kan)

Op zondag 5 april geef ik een gratis workshop om 13 uur waarin ik je uitleg hoe YNAB werkt, en waarom ik denk dat je er zo snel mogelijk aan moet beginnen. Registreer je even op de pagina hierboven als je die niet wilt missen. (herbekijken als je er niet live bij kunt zijn, kan ook)

Wil je al aan de slag met wat je kosten zouden kunnen zijn? Download dan even mijn overzicht van vaste kosten hieronder. Dan krijg je ook een seintje als de cursus weer open staat, zodat je er dan onmiddellijk mee kunt beginnen als je dat wilt.


Ben je al bezig met YNAB? Dan lees ik graag in de reacties hieronder of en hoe het je vandaag helpt.

Waarom ik zo trots ben op Baas over eigen Tijd

Eerst en vooral: ik ben geen goede verkoper. Dat is niet altijd handig, want in mijn job moet ik mezelf en de dingen die ik maak soms verkopen, en dan neig ik ernaar om de eerste te zijn om diegene die voor me zit te wijzen op alles dat niet goed is. Neen jong, ik ben geen Hugo Claus, en ik weet het, die Nobelprijs zal ook dit jaar weer aan mijn neus voorbijgaan.

Ik ben niet alleen journalist, ik maak ook online cursussen en ik schrijf boeken, en dat doe ik met hart en ziel, want ik vind dat van het tofste dat er is: iets maken waar anderen iets aan hebben, en hen daarna ook begeleiden doorheen het traject dat volgt. Mijn eerste cursus was “YNAB voor beginners”, een relatief kleine cursus die toch al zeer veel mensen heeft geholpen om hun eerste budget op te stellen en te starten met het programma. De reacties die ik krijg zijn heerlijk, ik zie in de Facebookgroep ook op dagelijkse basis welke veranderingen mensen doormaken als het gaat over financiële gemoedsrust, en dat is super.

Baas over eigen Tijd was een veel groter project, waarvoor ik vorig jaar een volledige maand heb afgeblokt samen met Anouck Meier. Het resultaat was een cursus waarvan wij onmiddellijk het gevoel hadden dat mensen er potten mee zouden breken, alleen: zolang dat nog niet is gebeurd kun je alleen hopen dat het systeem dat we in die cursus aanleren even waardevol zal zijn voor anderen als het voor ons was.

Ik vind dat spannend. We vragen een investering in tijd en geld, en we wisten dat die investering zou opleveren als mensen ook bereid waren om het werk te doen.

De resultaten die onze Tijdsbazen (want zo noemen we die dappere zielen) neerzetten bleken gelukkig al snel geweldig. Gisteren gingen we voor de derde keer open, en dat deden we deze keer met nog veel meer vertrouwen, omdat we een hoop cursisten op de rooster hebben kunnen leggen in aanloop naar deze lancering.

Hun laaiende enthousiasme sterkt ons geweldig om ervoor te gaan en zoveel mogelijk mensen de mogelijkheid te geven om mee te stappen in het traject van Baas over eigen Tijd. Er is bijvoorbeeld Bénédicte, die twee apotheken runt en vorig jaar het plezier in haar job verloor. Na het volgen van de cursus ontdekte ze dat het niet aan haar job lag, die ze nu wel met plezier doet, maar aan de chaos door het gebrek aan systeem. Of Miet, die zegt dat haar gezin voelt dat er een Miet van voor de cursus is en een van erna, omdat ze een kalmere mama geworden is. Of Valérie, die twee zaken runt, een dochter heeft, en sinds ze de cursus volgde haar weerstand tegenover plannen en routines zag smelten als sneeuw voor de zon.

Of Elke, die afgelopen zomer een boek schreef, haar eigen granola lanceerde en er nog een podcast bijnam. What? Lees hier hoe ze nochtans voor de start van de cursus dacht dat er niet eens tijd was om dat boek te schrijven.

Dus ja, ik ben ongelooflijk preus op de cursus, maar nog veel trotser op al onze Tijdsbazen die hun dromen waarmaken, weer tijd vinden om een leukere partner en mama te zijn, en ervoor gaan, met controle en grip op hun leven. En dat kunnen jullie deze week dus ook. We zijn open tot maandag 2 december om 15 uur. Daarna weten we niet of en wanneer we nog eens lanceren. Wil je dus nog voor het einde van het jaar beginnen met je leven een draai te geven, lees dan hier wat wij gemaakt hebben en hoe wij jou kunnen helpen met je dagen weer in handen nemen. Kun je de cursus niet onmiddellijk volgen? Niet erg, je aankoop garandeert dat je het cursusmateriaal beschikbaar hebt op een moment dat er wel tijd is. En dankzij de cursus zullen die momenten er alleen maar op vermeerderen.

Ik beman de live chat vandaag, dus je kunt daar al je vragen komen stellen. Chatten, hoe nineties is dat? ASL?

lilith en de magische dobbelsteen (die haar kinderen doet vertellen over hun dag, stel je voor)

“Wat heb je gedaan vandaag?”.
“Niks”.
“Ik ben het vergeten”.
“Ik weet het niet meer”.


Voor iedereen die kinderen heeft die beeld zonder klank voorzien van zodra een van de ouders polst naar hun dag, heb ik een tip die ik een tijdje geleden ergens las en met succes introduceerde in mijn huisgezin.

Oké, het duurde even voor Dexter het niet meer stom vond, maar de laatste weken vragen zowel Flo als hij ernaar als we na thuiskomst van school iets zitten te eten: de dobbelsteen.

Men neme: een dobbelsteen.
Men gooie: om beurt, wij doen van klein naar groot, dus eerst Flo.
Men vertelle: een ding per gegooid oog. Iets dat we nog niet wisten over je dag. Iets dat je deed. Of hoorde. Of zag.

Sinds de introductie van de dobbelsteen weet ik veel meer over mijn kinders. En leuk neveneffect: zij ook over mij en over hun vader, die ook soms meedoet.

Ervoor vertelde ik bijvoorbeeld niet snel over de lastige telefoontjes die ik soms moet doen, of dat ik al een week zoek naar die ene mens die door mij geïnterviewd wil worden over een moeilijk onderwerp. Wat ik al helemaal niet deed: vertellen hoe ik me daarbij voel, hoe ik zelf dingen oplos, waar ik de bal heb misgeslagen en hoe ik daar dan mee probeer om te gaan.

Neen, ik geef hier niet dikwijls opvoedingstips, want weet ik zelf veel.
Maar de dobbelsteen, die gaan we erin houden.

lilith maakt pompoensoep met appelsien en saffraan van Ottolenghi #cookthebook

Soep en mandarijnen sleuren mij de herfst door, denk ik soms. Grote hoeveelheden van beiden van zodra het blad begint te vallen, liefst. Mijn lievelingssoep van de laatste jaren is ribollita, al maak ik tegenwoordig vaker die uit Honger van Mme Zsazsa dan die van Anna Jones.

Los daarvan zit ik al een tijd in een kooksleur van jewelste. Wat jammer is, want ik kook graag en ik ontspan daar geweldig van. Er zijn pogingen om weer eens meer een kookboek ter hand te nemen, en het vaakst is dat Simpel van Yotam Ottolenghi. Dat lijkt vol te staan van doenbare recepten die zelfs mijn man af en toe zou kunnen lusten, alleen loop ik al weken tegen ingrediënten aan als rozenharissa, zwarte knoflook, sumak en andere exoticiteiten die ze niet hebben in de Ieperse supermarkten.

Ik vond het zo jammer. Altijd weer: o, dat wil ik maken. Fuck, ik heb geen rozenharissa. Bij Yotam zijn er zo tien ingrediënten die in 70 procent van zijn recepten voorkomen, dus het is niet dat je die rozenharissa koopt voor één gerecht. Als ik meer wilde koken uit Simpel, dan moest ik het simpel maken. En een keer investeren voor heel veel kookplezier. Dus bestelde ik een doos vol Ottolenghispul bij Pimenton. (de eigenaar blijkt een luisteraar van Werk & Leven, dus allen daarheen en #nospon)

Sinds de doos gearriveerd is, is mijn leven verbeterd. Ik kan het niet anders zeggen. Ik maakte alreeds de overheerlijke pasta met rozenharissa en olijven. Gisteren aten wij de pasta met pecorino en pistachenootjes. (allebei very much Youri-approved, ook) En afgelopen weekend kokkerelde ik een machtig lekkere pompoensoep met appelsien en saffraan waarvan ik het recept graag met jullie deel.

Beetje spicy, beetje romig, echt een hele toffe en verrassende combinatie voor dit moment. #smaakbommetje Mijn pompoen was trouwens wat waterachtig van smaak, en dat kwam toch helemaal goed dankzij het roosteren. Dus dikke vette hoera!

Pompoensoep met saffraan en sinaasappel van Yotam Ottolenghi

Voor vier tot zes personen

Ingrediënten:

  • 60 ml olijfolie
  • 2 uien, in parten van 2-3 cm (350 gram)
  • 1,2 kilogram winter- of flespompoen, geschild, pitten verwijderd, vruchtvlees in blokjes van 3 cm
  • 1 liter groentebouillon
  • 2 eetlepels rozenharissa
  • 1/4 theelepel saffraandraadjes
  • 1 sinaasappel, rasp er 1 theelepel schil af
  • 180 gram crème fraîche
  • 5 gram korianderblaadjes voor erbij
  • zout en zwarte peper

Verhit de oven tot 220 graden.
Doe de olie, ui en pompoen in een grote kom met 3/4 theelepel zout en royaal versgemalen peper. Meng goed en verdeel het mengsel in een met bakpapier beklede braadslee. Rooster 25 minuten tot alles gaar en gekaramelliseerd is. Haal uit de oven en zet opzij.

Giet de bouillon in een grote pan met de harissa, saffraan, sinaasappelrasp, 1/2 theelepel zout en flink wat versgemalen peper. Breng alles op hoog vuur aan de kook en voeg als de bouillon rustig kookt de pompoen en uien toe met de olie uit de braadslee. Roer goed, draai het vuur halfhoog en laat de soep 5 minuten zachtjes koken. Haal de pan van het vuur, roer de crème fraîche erdoor en pureer de soep glad met een staafmixer. Serveer met wat koriander.

Je ziet van hier dat het hier niet gaat stoppen, met dat kookboek.

Liefhebbers, welke recepten moet ik voornemen?

lilith houdt van een deftige ochtendroutine

Hoera, hoera, hoera, vandaag ging de eerste aflevering van het nagelnieuwe seizoen van Werk & Leven live. Die eerste aflevering gaat over een onderwerp dat zowel Anouck als mij na aan het hart ligt, en waar we ook best veel vragen over krijgen: routines en waarom die essentieel zijn als je bewuster om wilt springen met je tijd.

Over ochtendroutines en hun nut bestaan veel misverstanden. Weer iets dat moet, denken mensen dan snel. Weer een to do op die al te lange lijst. Terwijl wij er allebei van overtuigd zijn dat een goede ochtendroutine er net voor zorgt dat je uitkijkt naar je ochtenden, omdat het de momenten zijn waarop je bewust kunt kiezen om dingen te doen die jij essentieel vindt. Wat zo’n ideale routine inhoudt is voor iedereen anders, en er komt soms wat trial and error aan te pas om hem op punt te stellen.

Mensen denken vaak dat je er om vijf uur uitmoet om een goede ochtendroutine te hebben. Dat is helemaal niet zo. Een ochtendroutine draait om wat je doet in het eerste uur van je dag, of dat uur nu start om vier uur of om elf uur maakt volgens mij weinig uit. Ja, ik ben zelf een ochtendmens die niet vies is van de vroege ochtend (vandaag was ik voor acht uur al klaar met lopen, en had ik al een hoop werk verzet), maar dat is zeker geen vereiste. In de eerste aflevering van de podcast drukken we trouwens ook op het belang van die slaap: ik laat geen slaap voor mijn ochtendroutine. Ik ga vroeg slapen, omdat ik het niet allemaal kan hebben. Ben je een avondmens, dan leg je je zwaartepunt misschien beter daar.

Mijn ochtendroutine draait boven al om mij, en heeft als voornaamste doel ervoor zorgen dat ik voor het krieken van de dag dingen gedaan krijg die ik belangrijk vind. Voor mijn mentale gezondheid, vooral, als ik het zo bekijk.

Het is een moment waarop ik vroeger opsta dan de andere leden van mijn gezin (al vertrekt Youri minstens een keer per week om vijf uur naar zijn werk en staan we samen op), en waarop ik ongestoord kan opstarten en zo het gevoel heb dat ik voorsprong neem.

Dit zijn de vier zaken die voor mij bij een goed begin van de dag horen:

  • stilte: ik probeer heel bewust niet vlak na het openen van mijn ogen naar mijn gsm te grijpen. Ik lees het eerste uur geen nieuws (doorheen de dag ook zo min mogelijk, trouwens) en ik check geen sociale media. Zo weinig mogelijk invloed van buitenaf werkt voor mij het beste.
  • koffie: ik kan zo genieten van mijn eerste kop koffie van de dag, in volledige stilte. Na een tas of vier schakel ik over op thee. Een grote kan thee maken om mee te nemen naar mijn bureau boven en mijn Dopper vullen met water hoort dus ook bij mijn ochtendritueel. Een vorm van nudging waarover ik binnenkort trouwens een blogpost heb gepland.
  • pen en papier: ik doe ze niet elke dag, maar als ik ze doe, dan heb ik zoveel deugd van mijn Morning Pages. Hoe vaker, hoe liever dus. Ik plan ook mijn dag uit van uur tot uur en stel een eetplanning op. En ik studeer een halfuurtje. Yes. Moet ik misschien ook nog eens over bloggen, als daar interesse voor is.
  • meditatie: ik probeer ook weer elke dag minstens tien minuten aan Headspace te doen. Doet me deugd, ik ben nu bijvoorbeeld een reeks rond mindful eten aan het volgen, en meer moet dat niet zijn.

Als ik het allemaal achter de rug heb, word ik al eens beloond met dit soort momenten bij het openschuiven van de gordijnen.

Ook dat is alleen maar meegenomen.

Wil je graag veel meer horen over zo’n routines en wat je ermee kunt doen? En over hoe ik ervoor zorg dat ik aan het einde van de week niet instort van het slaaptekort? Luister dan zeker naar deze podcastaflevering.

Aan het einde zit ook nog een toffe freebie om zelf aan de slag te gaan met een ochtendroutine die bij jouw leven past.

Benieuwd of jullie er zelf een hebben en wat die juist inhoudt.

lilith koestert haar Morning Pages

Als kind en tiener schreef ik dagboeken vol, maar latere pogingen om er opnieuw mee te beginnen vielen in het water. Mijn motivatie varieerde van “graag meer persoonlijke dingen schrijven” tot “dingen willen bijhouden voor later”, maar dat bleek nooit voldoende om het langer dan tien pagina’s vol te houden.

Ik had er te weinig aan op het moment dat ik ze schreef, besef ik nu.
In mijn dagboek schrijven was een to do op een al veel te lange lijst van to do’s.

Dat kan niet gezegd worden van mijn Morning Pages, de ochtendpagina’s die ondertussen al een paar maanden haast zonder fout deel uitmaken van mijn ochtendroutine en een serieus verschil maken op vlak van hoe ik me op dagelijkse basis voel.

Wat zijn het?

Morning Pages worden wel eens ruitenwissers voor je hoofd genoemd. Ze zijn zoals een swiffer waarmee je langs alle donkere hoekjes van je gedachten gaat. Het systeem komt uit het boek The Artist’s Way van Julia Cameron, en is een techniek voor blokkerende artiesten om hun blokkades weg te schrijven. Ik ben geen blokkerende artiest, maar bij mij werkt het ook, net als bij heel wat devote fans.

Je gaat zitten om te schrijven, en laat komen wat komt. Dat doe je liefst volgens een bepaald stramien (zie hieronder), want anders levert het je weinig op, zo weet ik uit ervaring. Als je eraan begint, doe het dan ook ineens zoals het hoort, en probeer het een paar weken te doen. Op die manier weet je of het voor jou ook een verschil kan maken.

Hoe pak je het aan?

Je schrijft je Morning Pages liefst voor je iets anders hebt gedaan. Het enige dat ik mezelf toesta is eerst naar het toilet gaan en koffie zetten. Mijn telefoon wordt niet bekeken, dat heeft altijd invloed op mijn humeur en gedachten, en dat probeer ik te voorkomen als ik mijn ochtendpagina’s schrijf. Ik zet me met mijn A4-atomaschrift dat enkel is voorbehouden voor ochtendpagina’s aan tafel, en ik begin te schrijven tot ik drie pagina’s heb gevuld. (niet in een bullet journal, neen, die zou te snel vol zijn, en het formaat is bij mij geen A4) Die drie pagina’s zijn belangrijk. Fans hebben het wel eens over de magie van pagina 2, omdat je na de eerste zinnen als “ik ben moe” en “ik weet niet wat schrijven” plots toch iets schrijft dat je niet had zien komen als stoppen geen optie is.

Dat schrijven van drie A4-tjes vol neemt tijd in beslag. Bij mij is dat een dik halfuur. Ik sta daar vroeger voor op, ja. Het loont, dus ik heb dat ervoor over. Ik schrijf, en als ik niet meer weet wat schrijven schrijf ik dat ik niet meer weet wat schrijven.

De bedoeling is niet: een goede of nuttige tekst hebben aan het einde. De bedoeling is: een leeg hoofd hebben aan het einde. Je schrijft dus alles op dat in je opkomt. Het is ook niet de bedoeling dat iemand anders het leest. Je wilt jezelf en je gedachten vooral niet censureren. Je wilt ze juist ontdekken.

Wat levert het op?

Heel wat. Al schrijven ontdek je waar je mee bezig bent. Ik zie van alles verschijnen. Van angsten tot overdenkingen tot dromen tot praktische zaken die ik niet mag vergeten tot triviale zaken die zo regelmatig terugkeren dat ik dankzij mijn Morning Pages besef dat ik ermee aan de slag moet. Morning Pages zetten zo vaak aan tot actie bij mij: als ik ergens vaak op terugkeer, dan is dat een teken dat ik er iets mee moet doen. Een beetje zoals toen ik elke week naar de psycholoog ging, en alleen al het antwoord op de vraag “hoe is het?” me tot inzichten deed komen. Dit is mijn afspraak bij de psycholoog, maar dan met mezelf en mijn ochtendkoffie.

De ochtendpagina’s helpen me ook mijn eigen verhaaltjes te doorprikken. Ik kan niet gezonder eten want blablabla. Ik heb nergens tijd voor want xyz. Ik kan niet sporten want ik hou toch nooit iets vol. Op mijn pagina’s ga ik soms na of dat wel echt zo is, en dat is verhelderend, om maar iets te zeggen.

Nog zoiets: ik heb soms de neiging om wakker te worden met honderden gedachten die mijn humeur razendsnel negatief beïnvloeden. Als in: wakker worden, zien dat de zon schijnt, en in plaats van te denken hoe fijn dat is denken dat de tuinaannemer nog altijd niet is gekomen HOE KAN DAT NU EIGENLIJK? En in plaats van dat ik Youri dan begroet met liefde, begroet ik hem met “HEB JIJ DEZE WEEK AL NAAR DE TUINAANNEMER GEBELD?! *grrrrrmbl* *erishiernooitietsinorde* *moetikechtalleszelfdoen*”. Niet bevorderlijk voor de ochtendhumeuren hier. En sinds ik Morning Pages schrijf valt dat allemaal veel minder voor. Ik schrijf het rustig op. Ik zaag erover op papier. Ik spuw het niet uit over mijn geliefden zonder nadenken. Iedereen tevree.

Ik heb al ongelooflijk veel over mezelf geleerd, de afgelopen maanden, en over wat er in mijn hoofd omgaat. Je zou denken dat je dat zo wel weet, maar geloof me: daar zou je nog van verschieten.

Wat is belangrijk?

Dat je terwijl je schrijft ontdekt wat je te schrijven hebt. Dat het schrijven op zich een vorm van kennismaken is van wat er zich in je hoofd afspeelt. Dat je het dus niet ziet als: ik ga hier even nadenken over een goede tekst. Je schrijft zonder nadenken en je schrijft snel. Het is de bedoeling dat je het kritische stemmetje in je hoofd voorblijft dat zegt dat wat je aan het schrijven bent nu eens waarlijks nergens op slaat. Dat is ook de bedoeling. Uit je hoofd en op papier. Je hoeft het niet te herlezen, dat doe ik ook niet.

Het is veel belangrijker dat je consistent bent en het een langere tijd probeert, dan dat het perfect is.

Morning Pages maken onderdeel uit van een ochtendroutine waarin ik ook een kwartier mediteer met Headspace. Liefst doe ik dat nadat ik mijn Morning Pages heb geschreven, want dan zijn alle gedachten uit mijn hoofd die er vaak voor zorgen dat mediteren een ramp wordt. Mijn monkey mind is gestild, en dan is mediteren zoveel fijner. Als ik maar één ding kan kiezen, omdat ik te weinig tijd heb, dan gaan mijn Morning Pages voor. Ik doe ze niet elke dag, maar zeker vier dagen per week, en hoe meer ik ze doe, hoe beter ik me doorheen de dag voel. Hoe minder last van rondspringende gedachten en angsten ik heb, en hoe aangenamer ik ben voor mijn omgeving.

Absolute aanrader dus, wat mij betreft.

Meer lezen?

Prinses op de Kikkererwt doet het ook, en met succes.
Net als Tim Ferriss, op zijn manier.
Dit is ook een boeiende post.
Ik schreef er een stuk over voor de Feeling die nu in de winkel ligt.

Zijn er nog fans in de zaal?

lilith ontwerpt haar zomer (+ een leeslijstje voor de vakantie)

Er zijn twee soorten mensen: zij die graag plannen, en zij die dat niet zo graag doen. Ik schat geen enkele groep hoger in, ik weet alleen dat ik tot de eerste groep behoor omdat het ervoor zorgt dat ik minder snel in default modus ga.

Default modus, you say?

Awel ja, zonder plan ben ik iemand die constant zaagt dat ze nergens tijd voor heeft. Als er dan toch een blok tijd uit de lucht valt, dan ben ik zo verbouwereerd dat ik ermee doe waar ik goed in ben: tijd verkakken op sociale media of zitten zuchten boven mijn inbox. Ik ben er nochtans rotsvast van overtuigd dat dat niet de dingen zijn waarvan ik op mijn sterfbed ga zeggen: awel ja, best moments of my life.

Een plan zorgt ervoor dat ik weet wat ik moet doen om te geraken waar ik wil geraken. “Oké oké lilith, dat snap ik wel”, hoor ik je zeggen, “MAAR TOCH NIET VOOR DE ZOMER?! ZOTIN!”. Oh yes, wel voor de zomer.

Het zit zo. Enkele jaren geleden hoorde ik voor het eerst over het concept van je zomer ontwerpen in een podcast van Gretchen Rubin. Gretchen was toen geïnspireerd door dit citaat van de schrijver Robertson Davies:

“Every man makes his own summer. The season has no character of its own, unless one is a farmer with a professional concern for the weather. Circumstances have not allowed me to make a good summer for myself this year…My summer has been overcast by my own heaviness of spirit. I have not had any adventures, and adventures are what make a summer.”

Het idee is om je seizoenen een aparte draai te geven en er dingen in te doen die je anders niet doet, sprak mij onmiddellijk aan. Een gewoonte ontwikkelen die je enkel in de zomer doet, om ervoor te zorgen dat de zomer niet zomaar passeert.

De afgelopen drie zomers ging ik ermee aan de slag, wat er bijvoorbeeld voor zorgde dat ik een zomer lang elke week ging zwemmen met Dexter, en elke week minstens een lange avondwandeling ging maken. Er was ook een zomer waarin ik 3/5 ging werken.

Vorige zomer deed ik een “summer of fiction“, waarin ik twee maanden lang enkel fictie las. Ook wel de max, en iets dat ik absoluut kan aanraden.

Deze zomer wil ik een paar dingen doen waar ik meer van wil.
Lezen doe ik sowieso elke dag, maar aangezien ik goed gevorderd ben met mijn voornemen om de helft fictie te lezen dit jaar, sta ik mezelf een zomer toe met meer focus op non-fictie. Er zijn ook enkele online cursussen die nog staan te blinken en die ik eens wil doornemen, dus doop ik de zomer die komt tot die van de zelfontwikkeling.

(ben je op zoek naar leestips voor vakantieboeken om van te smullen, scroll dan even naar beneden, want ik heb een lijstje gemaakt dat je makkelijk kunt downloaden met mijn acht persoonlijke favorieten voor in je reiskoffer (of misschien nog handiger: op je e-reader))

Ik wil ook graag wat meer koken, dus is het plan om elke week van de grote vakantie een nieuw recept te proberen. En ik heb beslist dat ik heel de zomer wil blijven sporten, dus dat impliceert dat ik elke zondag minstens twee groepslessen inplan voor de week die komt. Rode hoofden ftw!

Los daarvan maakte ik afgelopen weekend ook een lijstje met de kindjes van dingen die we deze zomer graag willen doen. Let wel: geen stress, het is een lijstje ter inspiratie, die vakjes moeten niet afgevinkt worden.

Het plannen alleen al zorgt ervoor dat ik geweldig uitkijk naar onze zomer.
Ook omdat ik deze zomer bijna niet ga werken.
What?!
I know.

De blogpost daarover staat op mijn planning voor binnenkort (want die heb ik, of wat peinsde je?!).

Heb jij al zomerplannen?
Of iets waarop je wilt focussen?
Deel het zeker in de reacties ter inspiratie.

En vergeet je lijstje met mijn zes ultieme zomerboeken niet te downloaden, terwijl je hier toch bent.

Het is de moeite!

YNAB voor beginners is open

Schermafdruk 2017-12-19 13.47.42

Het is nog eens van dat! De online cursus “YNAB voor beginners” waar ik de afgelopen weken bloed, zweet en tranen in heb gepropt is nu te volgen.

Alle info over de cursus vind je op deze pagina, waarop je ook kunt inschrijven. De prijzen vind je als je doorklikt op “schrijf je nu in!”.

Lees de pagina zeker eens goed door, ik heb mijn best gedaan om zoveel mogelijk vragen te beantwoorden.

Betalen kan zowel via kredietkaart als overschrijving. Voor dat laatste stuur je me gewoon een mailtje via het adres dat je op de verkoopspagina vindt, en dan stuur ik je de nodige info.

Van zodra je betaling binnen is kun je starten, maar heb je nu geen tijd, dan kun je dat ook doen op een moment waarop het je wel uitkomt. De cursus blijft gewoon beschikbaar.

Wil je weten hoe budgetteren met YNAB je kan helpen, ook als je niet enorm veel te besteden hebt? Lees dan zeker het verhaal van Joyce.

Heb je nog vragen over de cursus of over YNAB? Post ze dan gerust in de reacties hieronder, of stuur een mail naar ynab@talesfromthecrib.be.

(Geen paniek als ik niet direct kan antwoorden, doordat ik mijn online cursussen maar sporadisch open, is het vaak nogal druk achter de schermen. Ik doe mijn best om niemand al te lang te laten wachten)