Ik ben tweetalig opgevoed.
Ik sprak thuis zowel westvlaams als een taal die enkel verstaanbaar is voor kinderen die opgegroeid zijn in hetzelfde gezin als ik, of mensen die erg, maar dan ook erg hard hun best doen, en het zo ver schoppen dat ze aanzien worden als huisgenoten. Over die tweede taal bestond namelijk ÈÈn erg belangrijke regel: ze wordt enkel gesproken in huiselijke kring, en dan nog wel als er zich geen enkele buitenstaander in die huiselijke kring bevindt. De tweede taal is onze geheime taal.
Mijn moeder en ikzelf zijn de woordenschat en grammatica het beste meester, en dat is waarschijnlijk zo omdat wij de taal zelf hebben uitgevonden, in de praktijk hebben gezet en fijngetuned waar nodig. Mijn broer begrijpt ze, maar spreekt ze slechts op zeldzame momenten, en mijn vader, die begrijpt er na al die jaren nog steeds geen snars van.
De tweede taal kent slecht weinig regels waar hoognodig aan vastgehouden moet worden, en steunt eigenlijk helemaal op het principe ‘maak er maar iets leuks van’. Ze kan zich inspireren op leuke klanken, televisie-series en uitspraken uit Jambers, en door de jaren heen is de woordendatabase zodanig aangegroeid dat het niet lang meer kan duren voor we ermede in de krant komen. Misschien zelfs op internet ofzo.
Tomaten worden kortweg ‘matsen’ genoemd.
Wat er dan weer voor zorgt dat tomatensoep met balletjes ‘matsensoepe met boljes/bolliootjes’ wordt, en een saus op basis van tomaten ‘matsesause’. Spaghetti heet ‘petti’, en macaroni komt binnen als ‘marconni’s’. Thuis worden geen sigaretten gerookt maar ‘sagritsen’. Wij doen geen gordijnen dicht, wij doen ‘de dienies toe’. Gordijnen, gordienies, dienies, you get the point.
En dat gaat allemaal wonderbaarlijk goed, tot op de dag dat mijn moeder bij de slager doodleuk vraagt naar een ‘potteken espesloite’ in plaats van naar hespsalade. Aan zo’n dingen gaat je street credibility volledig tenonder, besefte ook zij met een rood hoofd, toen die dag.
Heel mijn jeugd ben ik ervan uitgegaan dat elk gezin beschikte over een tweede, geheime taal. Groot was dan ook mijn verbazing toen ik na een kleine rondvraag ontdekte dat in de meeste huiselijke kringen weinig creatief wordt omgesprongen met woorden en uitdrukkingen, en men zich zelfs meestal aan de standaard woorden houdt. Hoe, het blijft mij een raadsel, want de tweede taal was de glue die ons gezin tesamenhield, zeg maar.
U kunt een punt verdienen als u mij het tegendeel bewijst.
En liefst in uw geheime taal, dan.
voor zover ik mij herinner waren het geen “marconni’s” maar “warme ronny’s” en tegen chippolata-worsten zegden we “chillatten”.
sedert je het huis uit bent wordt er thuis over het algemeen terug gewone mensentaal gesproken, jammer
mijn broer en ik hebben niet echt een geheimtaal in die zin dat het een andere taal is die niemand anders kan verstaan, maar we hebben een heel arsenaal van uitdrukkingen en woorden die wij maar tegen elkaar moeten uitspreken en we verstaan elkaar, allemaal associaties die niemand anders kan volgen. meestal komen die uit films die we samen her- en herbekeken hebben op video, (dead poets society, when harry met sally, dances with wolves, om er maar een paar te noemen) ofwel uit cassettekes van oa urbanus, en dan zeggen wij zo plots tegen elkaar “that’s not the point, charlie!” en wij weten perfect wat we daarmee bedoelen en waarnaar dat verwijst, terwijl iedereen om ons heen hoofdschuddend en meewarig glimlachend *?* zegt. Maar wij vinden dat natuurlijk zaalig. Het is the glue, inderdaad.
Wij zeggen “mulkes” tegen onderleggers, “bolleboontjes” tegen erwten, “inÈndekji” tegen plots (hoewel ik daarvoor nog steeds geen verklaring weet), en waarschijnlijk nog dingen…
espesloite :-)
lichtbruine suiker = boerepiet, weet niet waar dat vandaan komt, maar het is een uitvinding van mijn broer
Zin in soep met kurliewurlies?
En wat Marie-ThÈrËse bij de frietjes?
En nog veeeeeel meer…..
Het rare is dat ik wel meteen wist wat je met ‘espeloite’ bedoelde….
Ik ga hier toch de prijs winnen voor vreemdste uitspraken die niemand begrijpt, behalve mijn broer:
“Poepje in het gasvuur!!”
“Potes komt in zicht, zeiden de piraten!!!”
“Stop hier, of ik pleeg zelfmoord!!!”
Dit soort zinnetjes ontstonden steevast op de achterbank van een auto zonder airco, in een erg warm land, bij voorkeur Spanje, en dan meestal nog na ritten van 1000 km of meer. En die zinnetjes werden dan eindeloos, tot vervelens van de ouders toe herhaald. En niet zomaar 1 vakantie, nee, elk jaar in juli werden ze opnieuw boven gehaald…
“Ohnee! Haal de bevers!”
Maar dat was dan met een vriendin toen we mieren aan het bekijken waren en zij water gemorst had all over hun paden/nest. En zij zei toen: “Vlug, roep de bevers!”
En sindsdien zeiden we dat elke keer er iets aan de hand was. Ik vond dat eigenlijk wel grappig genoeg om mee te delen ookal heeft het niets te zien met eten noch familie.
“Haal de bevers!”, zei ze.. :)
Boljen! :D
MMM die espesloite, da zou ik ook nog verstaan. En “inÈndekji” Jochen is toch een beetje een verbastering van “in ene keer”… hehe daar heb je je verklaring! ;-)
Goh… Ik heb het wammer en als er wokkels voor Laura komen, ja dan is ’t gedaan met ’t schoon weer!
@Jochen : “inÈndekji” is toch gewoon “in 1 keer”, maar dan in ’t westvloms :-) ?
Ik kan me maar een woord herinneren, en dat is ‘boeleke woeps’ voor een geroosterde boterham. Dat woord is typisch iets voor bij mijn grootmoeder, wij hadden geen broodrooster, en mijn zus is ermee gestart, waarna alle neven en nichten het hebben overgenomen. Nu is het wel al een hele tijd geleden dat ik het nog gehoord heb…
Indertijd zou ik ook nog ‘poeffie’ voor koffie gezegd hebben, maar dat herinner ik me zelfs niet meer…
met mijn beste vriend deed ik vaak het omwisselen van de eerste letters van woorden. Allee.Iets in da genre. Er waren geen vaste regels, maar we snapten het allebei. Maar dan ook wel alleen wij 2.
Zoals daar zijn: mocochelk met slagroom, pandentoetsen, beroosterd grood, de toepassingen zijn oneindig!!
Ik mis dat zo hard nu hij in japan woont…