Ach, mijn leesclub. Ik weet nog hoe het een vaag idee was, eentje dat evenveel kans leek te maken om mijn slechtste als beste idee van het jaar te worden. Zo voelde het toen ik in februari voor de eerste editie onderweg was naar een groep vrouwen van wie ik de meerderheid enkel kende van mails met subject line “Ik wil meedoen met de leesclub!”. Het resultaat van een oproep op de Facebookpagina van deze blog, ook al iets waarvan ik niet wist of iemand zou reageren. Ik wilde meer lezen, ik wilde in contact komen met anderen die ook graag lezen, en ik wilde een excuus om mijn huis uit te komen. Daar een leesclub aan koppelen was een complete sprong in het duister. Zoals zo vaak bleek een sprong in het duister de beste sprong die ik kon maken.

Ondertussen bestaat Reading Between The Wines vijf maanden (al lijkt het veel langer), hebben we een kick ass logo (met dank aan mijn hubster), en zijn we al vier keer samengekomen in ons knusse zaaltje boven een van de leukste cafés van Ieper. Tot zover het voorspelbare nieuws, want dat was ook de bedoeling, dat we regelmatig zouden samenkomen. Het onvoorspelbare nieuws is dat de leesclub ondertussen is uitgegroeid tot een groepje vrouwen dat mij erg na aan het hart ligt. Of zoals een van de leden het onlangs zei: ‘op enkele maanden tijd van een groep perfect strangers naar de mensen die het vast als eerste zullen weten als ik nog eens zwanger ben‘. Dat laatste kan ook te maken hebben met de wijnconsumptie die plots opvallend stil zou vallen, maar toch. Mooi gezegd.

Samenkomen met gelijkgestemde zielen die ondanks hun verschillende achtergronden zot zijn van lezen is geweldig. Ik heb al zo veel bijgeleerd, de laatste maanden. Niet enkel over boeken, maar over vanalles en nog wat. Het is zot hoe snel je mensen leert kennen als je ze in de context van leesclubmeetings ziet. Ik had op voorhand niet eens kunnen vermoeden dat er zo veel geweldige vrouwen in mijn buurt woonden, ook. Onder het motto “we zijn eens buiten” beleven wij behoorlijk epische avonden, het moet gezegd. Ik kan het dus iedereen ten zeerste aanraden, zo’n leesclub.

Omdat ik vaak vragen krijg over het beginnen van een leesclub en onze werkwijze (“zitten jullie dan een hele avond naast elkaar te lezen?”): een lijst met tips. Let wel: ik heb hiervoor nooit deel uitgemaakt van een leesclub en heb dus geen idee hoe typisch die van ons is. Wat ik wel weet is dat onze werkwijze voor ons marcheert. En dat iedereen altijd erg enthousiast terugkomt naar de meetings en we ondertussen zelfs een wachtlijst voor nieuwe leden hebben. Not too shabby, dus.

Acht tips voor het opstarten van je eigen leesclub

• zorg voor een handige locatie: omdat ik niet elke meeting wilde overleggen waar we de volgende keer zouden afspreken en het mij ook niet ideaal leek om telkens een plaats bij iemand thuis te zoeken waar meer dan tien luidruchtige vrouwen wijn zouden komen drinken en ik al hoofdpijn kreeg bij de gedachte aan hoe we dat dan betaaltechnisch zouden overeenkomen qua drankjes en hapjes ben ik direct op zoek gegaan naar een andere optie. Dat werd een zaaltje boven een lokaal café, waar we de fijne overeenkomst hebben dat we alles uit de koelkast mogen halen dat we nodig hebben (ze weten daar ondertussen perfect waarmee die koelkast gevuld moet worden) en op het einde van de avond mogen afrekenen. Aan het begin van de avond stel ik een penningmeester aan die streepjes op een blad zet, en dat lukt perfect. Een gemak!
• denk na over je ledenaantal: in het begin dacht ik “laat de honderden leden tot mij komen!”, maar nu besef ik dat een limiet zetten op je aantal leden een beter idee is. Wij waren de laatste keer met elf, en volgens mij is dat net goed om voldoende verschillende meningen te hebben en iedereen aan het woord te laten, zonder dat je verzuipt in de meningen en het lawaai van een bende vrouwen. De overeenkomst is dat er nu even niemand meer bijkomt. We’re good.
• zorg voor een systeem: een leesclub heeft een systeem nodig. Ons systeem is: we komen om de zes weken samen. In die zes weken lezen we het boek dat door de leden is gekozen. Op de avond zelf bespreken we het boek en kiezen we een nieuw boek. We duiden dan ook de volgende aan die de boekenselectie mag maken. De boekenselectie bestaat altijd uit drie boeken waaruit de leden met handopsteking het volgende leesclubboek kiezen. De echte die hards lezen soms ook de twee andere boeken, maar dat zijn een beetje strevers. En toch zien we hen graag.
• zorg voor duidelijke verwachtingen: er bestaan heel wat verschillende leesclubs. Sommige zijn eerder academisch, andere dan weer losser. Ik vond het belangrijk om van in het begin te checken wat de verwachtingen waren. Al snel bleek dat wij niet het soort leesclub zouden worden waarin verhaallijn na verhaallijn en personage na personage wordt besproken. Wij hebben meer een keuvelleesclub die met erg zachte hand (of mijn leden zouden me hieronder moeten tegenspreken) wordt geleid met een vragenlijst als hulpmiddel. De eerste vraag is altijd: wie vond het goed? Wie vond er niks aan? En dan vertrekken we van daaruit. Soms laten we iedereen aan het woord, soms is het een discussie, ik schrijf al eens een zin op die ik uitmuntend vond, iemand anders heeft het dan weer over het hoofdstuk dat haar het meeste geraakt heeft en waarom. Ik zoek op voorhand soms wat reviews en meningen op om voor te leggen, of check de wikipediapagina van de schrijver op dingen die interessant kunnen zijn als aanvulling. Aan het einde bespreken we ook of we het boek zouden gelezen hebben zonder de leesclub (negen keer op tien is het antwoord neen), of we meer of minder van dat willen, en vaak krijg je ook wat extra boekentips mee naar huis. (awel, als jullie dit graag lazen moeten jullie zeker ook dat eens lezen!)
• zorg voor een draaiboek: het zal wel zijn dat er gegniffeld werd toen deze voorzitster de eerste keer haar draaiboek bovenhaalde, maar het gaat nog altijd mee en het maakt de avonden net iets overzichtelijker. Mind you: mevrouw de voorzitter is een lijstjesninja/controlefreak van jewelste, dus misschien gaan andere leesclubs volledig mee met de flow van het moment, dat kan. Ik zorg altijd dat ik een lijst heb met aanwezigen (aan de hand van het Facebookevent dat ik heb aangemaakt), een lijst met agendapunten (Gaan we nu op leesclubuitstap? Wie gaat dat organiseren? Wanneer laten we nu eindelijk die tote bags met ons logo drukken bij Jean-Pierre?) en een hoop vragen voor de bespreking van het gelezen boek.
• maak goede afspraken: op verschillende vlakken. Er is een ongeschreven regel dat we geen boeken van meer dan vierhonderd pagina’s lezen, of het zou moeten zijn dat iedereen erop staat dat we de laatste nieuwe knaller moeten lezen, ook al is hij immens. Tot nu toe zijn alle leden er altijd in geslaagd om het boek op zes weken uit te lezen, al heb ik een lid dat er altijd maar twee dagen op voorhand aan begint. Ook goed! De regel is ook: als je het boek niet hebt kunnen uitlezen (life happens, gelijk ze zeggen) ben je ook welkom. Behalve als je nooit een boek uitleest en alleen komt om te drinken, dan moeten we toch een keer klappen.
  Andere regels zijn: je kiest zelf of je een vertaling leest of het origineel, je kiest zelf of je op papier leest of op je e-reader, je kiest zelf of je een thema in je selectie steekt of niet, je kiest eigenlijk behoorlijk veel zelf.
• sluit een deal met een boekhandel: als twaalf vrouwen hetzelfde boek willen lezen dan is naar de plaatselijke bibliotheek gaan geen optie. In onze leesclub worden de boeken dus meestal aangekocht, en af en toe doorgegeven van een snelle lezer naar die ene die toch maar de dag voor de leesclub begint te lezen. Onze leesclub werkt samen met een fantastische boekhandel die ons adviseert bij de selectie van onze boeken. Kan altijd handig zijn.
• zorg voor een Facebookgroep: ik ben ervan overtuigd dat we veel langer vreemden die elkaar eens om de anderhalve maand zien waren gebleven als we elkaar niet elke dag zouden bestoken met berichtjes op Facebook. Niet enkel in onze geheime leesclubgroep, waar veel meer wordt besproken dan enkel boeken, maar ook via Instagram en Facebook walls en Goodreads. Een Facebookgroep is ook een geweldig gemak om iedereen tegelijk te bereiken als er een verandering is in de planning, of om een event of doodle te delen.

En dat is het zowat, denk ik. Ik kan alleen maar hopen dat iedereen die plannen heeft om een leesclub te beginnen dat ook effectief doet, en het geluk heeft om in zo’n geweldige groep terecht te komen als die van mij. No shit jongens, ik heb de beste leesclub ooit.

Nog vragen? Stel ze gerust in de comments!